Page 97 - Demo

schoolvisie en schoolcultuur als professionele leergemeenschap954Voor de categorie scholen met een uitgesproken levensbeschouwelijke visie selecteerden we gereformeerde scholen. Deze scholen gebruiken de vrijheid van richting om op grond van hun levensbeschouwelijke overtuiging een ideaalbeeld te formuleren van de school. Op de geselecteerde scholen wordt met ouders die hun (eerste) kind aanmelden een gesprek gevoerd over de vormgeving van het gereformeerde onderwijs en hoe God en de Bijbel een plek hebben in de school. Van docenten op de deelnemende scholen in deze studie wordt verwacht dat zij lid zijn van een geloofsgemeenschap en dat zij de identiteit van de school onderschrijven. Sommige scholen vragen docenten bij indiensttreding een identiteitsdocument te ondertekenen, andere scholen vermelden dat het tekenen van de arbeidsovereenkomst impliceert dat de docent zich verbindt aan het identiteitsdocument van de school. Op alle scholen kan het niet meer voldoen aan de identiteitseisen een reden vormen om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. We selecteerden zes scholen, maar één school gaf aan dat de coronamaatregelen deelname aan het onderzoek belemmerden, waardoor vijf scholen uit deze categorie overbleven.De laatste categorie scholen in deze studie wordt gevormd door vrijescholen. Vrijescholen hebben een schoolvisie die is gebaseerd op zowel uitgesproken levensbeschouwelijke als pedagogisch-didactische overtuigingen, zij gebruiken dus de vrijheid van richting én de vrijheid van inrichting. De levensbeschouwelijke basis van vrijescholen wordt gevormd door de antroposofie. De grondlegger van de antroposofie, Rudolf Steiner, veronderstelde dat er een geestelijke wereld is die kan worden bereikt door innerlijke ontwikkeling. De pedagogisch-didactische visie van de vrijeschool is gebaseerd op Steiners opvattingen over innerlijke ontwikkeling (Kraai, 2013; Nijhuis, 2011). Kinderen hebben, om te “worden wie ze zijn” naast kennis ook een goed ontwikkeld gevoelsleven en een sterk lichaam nodig. Deze drieslag van ‘denken, voelen en willen’ is vertaald in een leerplan voor vier- tot achttienjarigen dat het fundament van het onderwijs vormt (Nijhuis, 2011). In het onderwijs op de vrijeschool worden nauwelijks lesmethodes gebruikt. Docenten maken het lesmateriaal veelal zelf. Daarnaast worden docenten op vrijescholen geacht om als team van opvoeders samen te werken. Er zijn na schooltijd ‘pedagogische vergaderingen’ die niet over resultaten gaan, maar over de ontwikkeling van kinderen. Ook schrijven docenten ieder jaar voor hun mentorleerlingen een getuigschrift, met een karakterisering: een geschreven beeld van een leerling, die de leerling kan gebruiken “als een wilsimpuls om zijn leven te veranderen”. In Tabel 8 is de schoolvisie van de vier categorieën scholen samengevat.Ester Moraal.indd 95 22-09-2023 16:12