Page 92 - Demo

Hoofdstuk 490richting (op grond van een antroposofische levensovertuiging) als de vrijheid van inrichting (op grond van de pedagogische opvattingen van Rudolf Steiner) gebruiken. De Nederlandse vrijheid van onderwijs maakt dat scholen met een uitgesproken visie, gebaseerd op specifieke levensbeschouwelijke en/of specifieke pedagogisch-didactische principes, toegankelijk zijn voor alle leerlingen die zich daarmee verbonden voelen, ongeacht het inkomen van hun ouders. De Nederlandse situatie is uniek, omdat scholen met een uitgesproken levensovertuiging en vernieuwingsscholen in andere landen meestal privéscholen zijn, die in de praktijk vaak alleen toegankelijk zijn voor kinderen van ouders die voldoende financiële middelen hebben om de hoge schoolkosten te betalen. 4.3.2 Schoolcultuur als professionele leergemeenschap Schoolcultuur is een generieke term voor opvattingen, waarden en normen in een school, die tot uitdrukking komen in handelingen, routines en rituelen (Maslowski, 2001). Een belangrijk element van de schoolcultuur betreft de wijze waarop docenten gezamenlijk werken aan de kwaliteit van onderwijs. In deze studie belichten we die samenwerking aan de hand van kenmerkende aspecten van professionele leergemeenschappen, die in algemene zin kunnen worden omschreven als “close relationships among teachers as professional colleagues, usually with the implication that these relationships are oriented toward teacher learning and PD [Professional Development]” (Little, 2012, p. 31). Hoewel algehele consensus over de definitie van ‘professionele leergemeenschappen’ ontbreekt (Lomos et al., 2011), worden in de literatuur enkele kernaspecten genoemd die bruikbaar zijn voor de analyse van schoolcultuur als professionele leergemeenschap. Er is consensus over het feit dat het delen van een visie, waarden en opvattingen cruciaal is voor het ontstaan en behouden van een professionele leercultuur (Feger & Arruda, 2008; Hord, 1997; Huffman, 2003; Kools, 2020; Stoll & Kools, 2017) en dat schoolleiders een belangrijke rol kunnen spelen in het ontstaan van zo’n cultuur (Scribner et al., 2002). Van een gedeelde schoolvisie is sprake als individuele docenten de visie van de school waar ze lesgeven delen, omdat deze past bij hun eigen waarden en overtuigingen (Skaalvik & Skaalvik, 2011). Als docenten de schoolvisie delen, betekent het dat ze zich kunnen vinden in de doelen die door de school worden nagestreefd en de educatieve middelen en methoden die (moeten) worden gebruikt (Skaalvik & Skaalvik, 2011). Van een schoolcultuur met gedeelde waarden en opvattingen is sprake als docenten dezelfde overtuigingen hebben over leren en lesgeven als hun collega’s (Skaalvik & Skaalvik, 2017). Hoewel diverse auteurs “shared vision and values” (Feger Ester Moraal.indd 90 22-09-2023 16:12