Page 94 - Demo

Hoofdstuk 492en onderwijsadviseurs dat het werken in een schoolcultuur met kenmerken van een professionele leergemeenschap de ontwikkeling van docenten positief beïnvloedt (Admiraal et al., 2016). Met een meta-analyse bewezen Lomos et al. (2011) dat er een klein, maar significant effect is van professionele leergemeenschappen op prestaties van leerlingen. Kortom: een schoolcultuur met kenmerken van een professionele leergemeenschap doet ertoe, zowel voor docenten als voor leerlingen. Een uitgesproken schoolvisie, gebaseerd op specifieke levensbeschouwelijke en/of op specifieke pedagogisch-didactische principes, kan daarbij een rol spelen. In Nederland zijn scholen met een uitsproken visie toegankelijk voor alle leerlingen, ongeacht het inkomen van hun ouders. Nederland is daarom een interessante context voor verdere verkenning van de bevindingen van Coleman et al. (1982). Onze verkennende kwalitatieve studie in hoofdstuk 2 liet zien dat de schoolcultuur op een vrijeschool met een uitgesproken visie meer kenmerken had van een professionele leergemeenschap dan de schoolcultuur op een reguliere school zonder uitgesproken visie. Omdat de uitgesproken visie van de vrijeschool in deze exploratieve studie zowel is gebaseerd op levensbeschouwing als op pedagogischdidactische overtuigingen, is niet helder of het voor de schoolcultuur uitmaakt wat het fundament van een schoolvisie is: levensbeschouwing of pedagogisch-didactische opvattingen. 4.3.3 LoopbaanfasenDe eerste jaren van het docentschap staan in het teken van het inwerken en het ontwikkelen van pedagogische en didactische vaardigheden (Day et al., 2007; Fessler & Christensen, 1992; Huberman, 1993). Na deze eerste jaren als docent volgt een fase waarin professionele ontwikkeling op pedagogisch en didactisch gebied plaatsvindt en waarin vaardigheden verder worden ontwikkeld (Day et al., 2007). Rond het vijftiende ervaringsjaar komt een deel van de docenten in een professionele ‘midlife crisis’: ze hebben het idee opgesloten te zitten in het beroep, verliezen het plezier in het werk en de motivatie om zich te professionaliseren vermindert in deze fase bij ongeveer de helft van de docenten (Cooper & Mackenzie, 2011; Day et al., 2007; Day & Gu, 2009; Torenbeek & Peters, 2017). Na de ‘midlife’ fase accepteert een deel van de docenten het docentschap als ‘beroepsbestemming’, terwijl een ander deel van de docenten het plezier in het werk verder verliest en verbitterd raakt. Ervaren docenten investeren in scholing jaarlijks minder tijd dan hun startende collega’s (OECD, 2009). Voor de kwaliteit van het onderwijs is het echter van belang dat ook ervaren docenten zich professioneel blijven ontwikkelen. Omdat het voor deze groep minder Ester Moraal.indd 92 22-09-2023 16:12