Page 151 - Demo

conclusie1496aan de werkgever of collega’s om te blijven. Tevens bleken vrouwen minder calculatief betrokken dan mannen. Samengevat kunnen we bij deze derde deelvraag concluderen dat een uitgesproken schoolvisie, die gedeeld wordt door docenten, een positieve relatie heeft met affectieve en normatieve betrokkenheid van docenten. Ook lijkt een uitgesproken schoolvisie in onze kwalitatieve studie een relatie te hebben met de bronnen van betrokkenheid – hoewel dat nog op grotere schaal moet worden onderzocht. Op grond van bovenstaande conclusies kan de hoofdvraag van dit onderzoek - in hoeverre is de aanwezigheid van een uitgesproken schoolvisie bepalend voor de schoolcultuur, de professionalisering en de betrokkenheid van docenten in verschillende fasen van hun loopbaan – positief worden beantwoord. Een uitgesproken schoolvisie, dus een visie die gebaseerd is op specifieke levensbeschouwelijke en/of pedagogisch-didactische principes, én die in hoge mate gedeeld wordt door docenten, kan een positief verschil maken voor de cultuur van de school, de professionalisering van docenten en hun betrokkenheid, ook in latere fasen van de loopbaan.6.3 Discussie 6.3.1 Vrijheid van onderwijsNederland kent ‘vrijheid van onderwijs’. Deze wettelijk vastgelegde vrijheid biedt scholen ruimte om in hun onderwijs behalve aan wettelijk vereiste onderwijsdoelen ook aandacht te schenken aan de vorming van leerlingen in het verlengde van de visie van de school. In de discussies over de vrijheid van onderwijs, ligt de focus op invulling van het burgerschapsonderwijs in lijn met de democratische rechtsstaat (Onderwijsraad, 2021). De focus in discussies over de vrijheid van onderwijs ligt zelden op wat deze vrijheid betekent voor docenten. Dit proefschrift kiest juist die invalshoek en laat zien dat scholen die de vrijheid van onderwijs gebruiken om een uitgesproken schoolvisie te definiëren, zich in positieve zin onderscheiden van reguliere scholen met een minder uitgesproken schoolvisie als het gaat om gedeelde waarden en opvattingen van docenten, betrokkenheid en als het gaat om hun professionalisering. Dit bevestigt wat bekend is uit ander onderzoek dat een schoolcultuur met gedeelde opvattingen, gericht op professionele ontwikkeling een positief effect heeft op het lesgeven (Vescio et al., 2008) en het leren van leerlingen (Lomos et al., 2011), evenals een positieve betrokkenheid bij Ester Moraal.indd 149 22-09-2023 16:13