Page 149 - Demo

conclusie1476beantwoorden van die vraag: namelijk dat ze docent zijn geworden om gericht en zichtbaar bezig te zijn met zelfstandigheid en samenwerking. Ook voor de tweede onderzoeksvraag van dit promotieonderzoek kunnen we concluderen dat deze instemmend kan worden beantwoord: de professionalisering van docenten op scholen met een uitgesproken visie heeft meer kenmerken van effectieve professionalisering dan van die van docenten op reguliere scholen zonder uitgesproken visie, en ook hierbij maakt het in grote lijnen niet uit waarop de visie is gebaseerd in termen van levensbeschouwing en/of pedagogisch-didactische opvattingen, behalve in de laatste loopbaanfase, waar specifiek traditionele vernieuwingsscholen zich onderscheiden van reguliere scholen. Dit sluit aan bij de bevindingen van Hoekstra et al. (2009), die lieten zien dat ervaren docenten die enthousiast zijn over ontwikkelingen in de school zich in lijn met die ontwikkelingen willen professionaliseren, terwijl dat niet geldt voor docenten die zich niet kunnen vinden in de schoolontwikkeling.De verschillen tussen scholen met en scholen zonder uitgesproken visie bij de tweede onderzoeksvraag hangen waarschijnlijk samen met de verschillen die we vonden bij de eerste onderzoeksvraag. Gedeelde opvattingen op basis van de schoolvisie maken organisch onderling vertrouwen mogelijk (Bryk & Schneider, 2002) en als er onderling vertrouwen tussen docenten is, kunnen zij meer van elkaar leren omdat ze zich veilig genoeg voelen om dingen uit te proberen in het bijzijn van collega’s (Louis & Lee, 2016; Kruse et al., 1993; Parker et al., 2012; Tschannen-Moran & Hoy, 1998) terwijl een gebrek aan onderling vertrouwen gevoelens van onveiligheid kan veroorzaken bij professionaliseringsactiviteiten (Schechter, 2012). Onze resultaten laten zien dat ook in de Nederlandse context de schoolvisie voor docenten kan werken als een motiverende kracht om zich gezamenlijk en gericht op bepaalde doelstellingen te ontwikkelen (Stoll & Kools, 2017; Wahlstrom & Louis, 2008; Postholm & Rokkones, 2015). De derde en laatste onderzoeksvraag in dit proefschrift luidde: verschilt de betrokkenheid van docenten in de diverse loopbaanfasen op scholen met een uitgesproken schoolvisie van die van reguliere scholen? Zo ja: Maakt het uit waarop de visie is gebaseerd in termen van levensbeschouwing en/of pedagogisch-didactische opvattingen? We beantwoorden hieronder eerst de vraag of er verschillen zijn tussen scholen en specificeren daarna verschillen tussen loopbaanfasen.In de kwalitatieve, verkennende studie in hoofdstuk 3 vonden we dat docenten van de vrijeschool in dezelfde mate affectieve en normatieve betrokkenheid Ester Moraal.indd 147 22-09-2023 16:13