Page 60 - Demo

Hoofdstuk 258professionaliseringsactiviteiten van ervaren docenten met elkaar samenhangen. Ervaren docenten lijken zich op beide scholen in de studie te blijven professionaliseren, maar afhankelijk van de schoolvisie en de perceptie van de schoolcultuur verschillen de professionaliseringsactiviteiten in de beide scholen.Op de school met een uitgesproken schoolvisie percipiëren ervaren docenten gedeelde onderwijsopvattingen. De resultaten geven de indruk dat er sprake is van organisch vertrouwen, gebaseerd op de gedeelde opvattingen van docenten in relatie tot de schoolvisie (Bryk & Schneider, 2002) en dat maakt dat docenten bereid lijken zich kwetsbaar op te stellen (Hoy & Tschannen-Moran, 2003). Het onderlinge vertrouwen gaat op deze school samen met schoolbrede, intensieve samenwerking. De professionaliseringsactiviteiten zijn volgens de participerende docenten gerelateerd aan de praktijk, worden met anderen vormgegeven en hebben inhoudelijk betrekking op het leren van leerlingen, wat overeenkomt met kenmerken van effectieve professionaliseringsactiviteiten, zoals beschreven door Borko et al. (2010), Desimone (2009) en Van Veen et al. (2010). Er lijkt kortom sprake van een schoolcultuur als professionele leergemeenschap, waarin docenten effectieve professionaliseringsactiviteiten uitvoeren.Op de school met een minder uitgesproken schoolvisie lopen opvattingen van individuele docenten over leren en onderwijzen en over doelen van onderwijs meer uiteen. Deze verdeeldheid wordt zichtbaar bij de vernieuwingsprojecten: de ervaren docenten die er enthousiast over zijn, vinden het prettig dat zij zich gericht kunnen ontwikkelen, terwijl docenten wiens opvattingen niet aansluiten bij een vernieuwingsproject, weerstand voelen of zich aan de vernieuwing onttrekken, waarbij een deel van hen de ruimte waardeert, die de school daarvoor laat. Dit komt overeen met de bevindingen van Hoekstra et al. (2009). Docenten staan meer tegenover dan naast elkaar en dit duidt meer op contractueel dan op organisch vertrouwen (Bryk & Schneider, 2002). In deze cultuur met minder onderling vertrouwen lijken participerende docenten behoedzaam te opereren. Ze kiezen ervoor om individueel of met kleine groepen gelijkgestemden te werken en samenwerking gaat vaak niet verder dan uitwisseling van ervaringen en materialen. Dit komt overeen met bevindingen van Wells en Feun (2007) in scholen die in georganiseerde professionele leergemeenschappen wilden gaan werken. Op de reguliere school resulteren pogingen tot het maken van schoolbrede afspraken over didactiek of pedagogiek zoals op de vrijeschool gebeurt, bij een deel van de docenten in verzet tegen de afspraken. Weicks (1976) typering van een school als losjes gekoppeld systeem, waarin docenten individueel verantwoordelijk zijn voor de voorbereiding en uitvoering van lessen en Ester Moraal.indd 58 22-09-2023 16:12