Page 25 - Demo

inleiding231helder, expliciet en onderscheidend antwoord geeft op de vraag “What do we hope to become?” Een uitgesproken schoolvisie geeft ouders, leerlingen en docenten een beeld van wat ze van het onderwijsaanbod mogen verwachten (DuFour & Eaker, 1998; Isaacson & Bamburg, 1992). Het startpunt voor onderzoek naar scholen met een uitgesproken schoolvisie vormt de bekende publicatie van Coleman, Hoffer en Kilgore (1982). Zij concludeerden dat katholieke scholen in de Verenigde Staten succesvoller zijn dan publieke scholen in het vergroten van de onderwijskansen van leerlingen uit achterstandsgroepen. Coleman en Hoffer (1987) schreven dit onder andere toe aan de uitgesproken schoolvisie op katholieke scholen, die de basis zou vormen voor een ‘waardengemeenschap’, een sociaal netwerk met min of meer gedeelde waarden waardoor een positief en stimulerend klimaat in scholen kan ontstaan. Nederlandse publicaties waarin scholen met een uitgesproken levensbeschouwelijke schoolvisie worden vergeleken met reguliere scholen bevestigen dit beeld niet, althans niet als het gaat om prestaties van leerlingen. Studies op gereformeerde scholen (Dijkstra, 1992) en vrijescholen (Steenbergen, 2009), lieten nauwelijks verschillen zien met reguliere scholen zonder uitgesproken visie als het gaat om leerlingprestaties. Steenbergen (2009) constateerde wel dat leerlingen van vrijescholen in relatie tot leerlingen van reguliere scholen beter leren leren en meer plezier houden in leren, maar hun onderwijsresultaten waren niet beter (of zelfs slechter) dan die van leerlingen op reguliere scholen. Ook op traditionele vernieuwingsscholen, waarbij de uitgesproken visie is gebaseerd op pedagogisch-didactische opvattingen, zijn er nauwelijks verschillen in cognitieve leerlingprestaties in vergelijking met scholen zonder uitgesproken visie (Sins & Van der Zee, 2015). Dat een uitgesproken schoolvisie er voor de prestaties van leerlingen weinig toe doet, wil nog niet zeggen dat dit ook voor de werkbeleving van docenten geldt. Werknemers bij de overheid (Jensen et al., 2018) en in de commerciële sector (Zhang & Bloemer, 2011) ervaren dat een uitgesproken organisatievisie een positief effect heeft op hun werkbeleving. Ook is bekend dat scholen waar docenten de visie van de school onderschrijven, een open cultuur hebben waar docenten vaker bereid zijn om van elkaar te leren (Little, 1993; Rosenholz, 1991). Op grond van wat bekend is uit onderzoek naar schoolorganisaties, waarin schoolvisie een belangrijk element is, is het de moeite waard om te onderzoeken of een uitgesproken schoolvisie invloed heeft op de manier waarop docenten hun werk beleven en zich professioneel ontwikkelen. Ester Moraal.indd 23 22-09-2023 16:12