Page 120 - Demo

Hoofdstuk 51185.3.2 Uitgesproken schoolvisieIn een visie geven scholen aan waarom ze hun onderwijs op een bepaalde manier hebben ingericht en welke doelen de school nastreeft (DuFour & Eaker, 1998, p. 62; Gurley et al., 2015). Scholen die een uitgesproken visie hebben, baseren de visie meestal op een specifieke levensbeschouwing of op een specifieke opvatting over pedagogiek. Scholen met een uitgesproken levensbeschouwelijke grondslag in Nederland zijn christelijke, antroposofische, islamitische of joods-orthodoxe scholen (Onderwijsraad, 2019). Scholen die hun onderwijs baseren op uitgesproken pedagogisch-didactische opvattingen zijn montessori-, dalton-, jenaplan- of freinetscholen (het zogenaamde ‘traditionele vernieuwingsonderwijs’) en scholen die zich bijvoorbeeld baseren op principes van natuurlijk leren, kunskapsskolan of leren met de iPad (modern vernieuwingsonderwijs). Vrijescholen, die ook worden gerekend tot het traditioneel vernieuwingsonderwijs, vormen een bijzondere categorie omdat zij hun visie baseren op de antroposofische levensbeschouwing én de daaruit voorkomende opvattingen over pedagogiek en didactiek. Niet alle scholen hebben een uitgesproken visie. Een deel van de scholen in Nederland heeft haar visie geformuleerd in meer algemene termen zonder concrete doelen of een concreet beeld van de ideale school te schetsen. De effecten van een uitgesproken schoolvisie op prestaties van leerlingen zijn sinds de publicatie van Coleman et al. (1982) regelmatig onderzocht. Coleman et al. (1982) concludeerden dat katholieke scholen in de Verenigde Staten succesvoller zijn dan publieke scholen zonder uitgesproken visie in het vergroten van de onderwijskansen van leerlingen uit achterstandsgroepen, onder andere door het klimaat in de scholen, wat Coleman associeert met de uitgesproken katholieke visie. Coleman en Hoffer (1987) stellen dat katholieke scholen een waardengemeenschap vormen: een sociaal netwerk met min of meer gedeelde waarden die een positief en stimulerend leerklimaat kunnen creëren.Recenter lieten McInerney et al. (2015a) zien dat de betrokkenheid van docenten in Hongkong op scholen met een uitgesproken katholieke visie verschilt van die van docenten van publieke scholen. De affectieve betrokkenheid op deze religieuze scholen was groter, terwijl normatieve betrokkenheid op de publieke scholen groter bleek. Nederlandse studies naar de relatie tussen leerlingprestaties en een uitgesproken schoolvisie bevestigen het beeld van Coleman et al. (1982) niet. Studies op gereformeerde scholen (Dijkstra, 1992), vrijescholen (Steenbergen, 2009) en traditionele vernieuwingsscholen, specifiek daltononderwijs (Sins & Van der Zee, 2015) lieten geen – of zelfs een negatieve - relatie zien met leerlingprestaties. De Ester Moraal.indd 118 22-09-2023 16:13