Page 187 - Demo

appendix185Aindiensttreding een identiteitsdocument te ondertekenen, andere scholen vermelden dat het tekenen van de arbeidsovereenkomst impliceert dat de docent zich verbindt aan het identiteitsdocument. Scholen met een uitgesproken levensbeschouwelijke én pedagogisch-didactische visieDe laatste categorie scholen in het kwantitatieve deel van dit proefschrift wordt gevormd door vrijescholen, die een uitgesproken levensbeschouwelijke én pedagogisch-didactische visie hebben. Nederland heeft op dit moment 27 vrijescholen voor voortgezet onderwijs (Vereniging van vrijescholen, 2022). Vrijescholen zijn scholen voor bijzonder onderwijs, die de vrijheid van inrichting gebruiken om invulling te geven aan een op de antroposofische levensbeschouwing gebaseerde pedagogisch-didactische visie. De aanduiding ‘vrij’ heeft betrekking over ‘vrij van overheidsbemoeienis’, niet op ‘vrijheid voor leerlingen en docenten’, zoals soms wordt gedacht. Hoewel de vrijescholen ontstonden in de tijd van de andere traditionele vernieuwingsscholen, verschillen zij daar echt van omdat montessori-, dalton- en jenaplanonderwijs is gebaseerd op een specifieke pedagogische visie, terwijl vrijescholen voortkomen uit een levensbeschouwing. De grondlegger van de antroposofie, Rudolf Steiner (1861-1925) veronderstelde dat er een geestelijke wereld is die kan worden bereikt door innerlijke ontwikkeling. De opvattingen van Steiner over innerlijke ontwikkeling vormen de basis voor de pedagogisch-didactische visie van de vrijeschool (Kraai, 2013; Nijhuis, 2011). Vrijescholen schrijven op de openingspagina van hun website daarover bijvoorbeeld: “leerstof is ontwikkelingsstof, die wordt afgestemd om de levensfasen van het kind.” Kinderen hebben, om te “worden wie ze zijn” naast kennis ook een goed ontwikkeld gevoelsleven en een sterk lichaam nodig. Deze drieslag van ‘denken, voelen en willen’ is vertaald in een leerplan voor vier- tot achttienjarigen dat het fundament van het onderwijs vormt (Nijhuis, 2011). In het onderwijs op de vrijeschool worden nauwelijks lesmethodes gebruikt. Docenten maken het lesmateriaal veelal zelf. Daarnaast worden docenten op vrijescholen geacht om als team van opvoeders samen te werken. Er zijn na schooltijd ‘pedagogische vergaderingen’ die niet over resultaten gaan, maar over de ontwikkeling van kinderen. Ook schrijven docenten ieder jaar voor hun mentorleerlingen een getuigschrift, met een karakterisering: een geschreven beeld van een leerling, die de leerling kan gebruiken “als een wilsimpuls om zijn leven te veranderen.”Ester Moraal.indd 185 22-09-2023 16:13