Page 24 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

doen om een bepaalde prestatie te leveren. Dat model begint met een plan dat de pro- fessional in zijn of haar hoofd heeft of dat ergens is vastgelegd. Dat plan kan gebaseerd zijn op een bepaalde methodiek of op het handelen zoals men gewoon is te doen. Het kan er ook uit bestaan dat de professional de aanpak pas bepaalt als hij of zij met han- delen begint. In elk geval is het vervolgens volgens Eraut van belang de situatie goed in ogenschouw te nemen. Die situatie ligt niet vast, maar verandert gedurende de tijd dat de professional bezig is om de beoogde prestatie te realiseren. Die veranderingen ontstaan mede door toedoen van het handelen van de professional zelf. Dat betekent dat de professional zijn of haar aanpak voortdurend moet aanpassen.
One advantage of focusing on a performance period is that this is an ongoing process. Instead of a static model in which all decisions and plans are made at the beginning, it suggests a dynamic model in which a constantly changing environment provides a changing input which leads to the constant modification of plans. Nor is it only the external environment which changes of its own accord. The performer is an actor who affects that environment, not al- ways in totally predictable ways. So another role of input is to provide feedback on the effect of one's own performance. (Eraut, 1994 p. 150)
Dit model veronderstelt dat professionals er altijd rekening mee moeten houden dat hun plannen - of ze nou gebaseerd zijn op een methode, routine of intuïtie - aangepast moeten worden aan wat zich in een situatie voordoet.
Overigens sluit Schön zelf ook niet uit dat wetenschappelijk onderzoek kan bijdragen aan de professionaliteit van medewerkers. Wetenschap dient volgens hem echter niet om professionals aanwijzingen te geven hoe zij moeten werken, maar om hen te hel- pen zich bewust te worden van patronen in hun denken en van mogelijke alternatieve benaderingen. Dat is volgens Schön alleen mogelijk wanneer een wetenschapper net als de professionals die hij of zij onderzoekt, gebruik maakt van de ervaring die hij of zij tijdens een onderzoek opdoet, en de professional de gelegenheid geeft uit de doeken te doen hoe hij of zij in de praktijk afwegingen maakt.
The practitioner does not function here as a mere user of the researcher’s product. He reveals to the reflective researcher the ways of thinking that he brings to his practice, and draws on reflective research as an aid to his own reflection-in-action. (Schö n, 1991 p. 323)
Samenspel
De discussie over het belang van stilzwijgende kennis en de rol van wetenschap in de professionele praktijk, sluit aan bij het onderscheid tussen kennis met een grote en een kleine k, dat ik aan het begin van deze inleiding op basis van Garvey en Williamson (2002) heb gemaakt. Technische rationaliteit heeft betrekking op Kennis met een grote K: kennis die gebaseerd is op onderzoek, is vastgelegd in publicaties en wordt overge- dragen in opleidingen en in onderwijs. Kennis met een kleine k is kennis die mensen zelf ontwikkelen op basis van hun ervaringen en die het resultaat is van hun eigen denken. Deze kennis berust mede op stilzwijgende kennis.
Uit het voorgaande komt naar voren dat kennis met een kleine k een cruciale rol lijkt te spelen in het doen en laten van een professional. In tegenstelling tot het belang dat aan Kennis met een grote K wordt gehecht, laat Schön zien dat de betekenis daarvan
24