Page 164 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

Op deze manier heb ik laten zien wat de betekenis van de bevindingen kan zijn voor de praktijk. In tegenstelling tot onderzoek dat gericht is op het verklaren, voorspellen en beheersen van de werkelijkheid, gebeurde dat echter niet door het toetsen van de be- vindingen, maar door deze te verbinden met de ervaringen die men al had en ze verder te ontwikkelen in interacties in zichzelf en met anderen. De bevindingen werden daar- bij gebruikt om zich te bezinnen op betekenissen die belemmerden om tegemoet te komen aan het beroep dat op hen wordt gedaan door de cliënt, de organisatie en col- lega’s, en om daar anders naar te kunnen kijken.
Of inzicht in het samenspel tussen kennis met een grote en een kleine k kan helpen om beter met handelingsverlegenheid om te gaan, is daardoor afhankelijk van de per- soonlijke inzet van de betrokkenen. Op voorhand is niet te voorspellen of andere men- sen net zo door de bevindingen zullen worden aangesproken als de deelnemers aan deze studie. Ze geven echter in elk geval wel een richting aan om op een manier naar de verbinding tussen kennis en praktijk te kijken, die rekening houdt met de com- plexiteit en onzekerheid waarmee medewerkers te maken hebben en de rol die ethi- sche aspecten spelen in de ontwikkeling en het gebruik van kennis. Daarmee wordt in mijn ogen het belang van de persoonlijke inzet van medewerkers recht gedaan en komt de focus te liggen op waar het in de gehandicaptenzorg om draait, namelijk het tege- moetkomen aan het appel dat mensen met een beperking op medewerkers, organisa- ties en de samenleving doen.
Beperkingen
Dat de resultaten geen volledig en definitief antwoord geven op de vraagstelling, is inherent aan elk onderzoek. Dat geldt dus ook voor dit onderzoek. Echter anders dan onderzoek dat uitgaat van de drie principes waarop volgens Morin (2008) de weten- schap van oudsher is gebaseerd – mensen zijn vroeg of laat in staat om alles te verkla- ren en te beheersen, iets is te kennen op basis van kennis van alleen de essentiële ele- menten en een vraagstuk kan worden opgelost door deze op te delen in afzonderlijke problemen die los van elkaar kunnen worden onderzocht – is echter niet concreet aan te geven waar dit onderzoek wel en geen antwoord op geeft. Vanuit het perspectief van het complexiteitsdenken zijn er oneindig veel factoren waarvan ik niet weet of en hoe ze invloed hebben op het omgaan met handelingsverlegenheid en hoe die factoren on- derling met elkaar samenhangen. Bovendien acht ik het mogelijk dat er andere voor- stellingen van de verbinding tussen kennis en praktijk mogelijk zijn dan het samen- spel tussen kennis met een grote en een kleine k, die even geldig zijn.
Hoewel we altijd met die onzekerheid te maken hebben, is zoals Cilliers (2008) stelt, het wel zinvol om onderzoek te doen. Ook als we van iets niet zeker zijn, kunnen we volgens hem ons bezinnen en uitspreken over wat we goed en niet goed vinden, welke mogelijke acties we zien en wat daarvan de denkbare gevolgen kunnen zijn. Het doel van dit onderzoek was meer inzicht te krijgen in de betekenis van kennis voor de prak- tijk om daarmee perspectieven te vinden voor het omgaan met handelingsverlegen-
166