Page 159 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

In de laatste studie van dit onderzoek heb ik het tweede patroon verbonden met het creëren van een derde positie, waardoor ruimte ontstaat om je te bezinnen op wat je belemmert om tegemoet te komen aan het beroep dat op je wordt gedaan. Ik zal daar later verder op ingaan.
Omgaan met complexiteit
De volgende vraag is wat medewerkers kenmerkt die goed overweg kunnen met com- plexe situatie. Deze vraag heb ik beantwoord door een aantal medewerkers in de ge- handicaptenzorg te interviewen die dikwijls te maken hebben met complexe situaties en die daar goed mee kunnen omgaan. Een van de kenmerken die in de interviews naar voren komen, is dat deze medewerkers zich aangetrokken voelen door onverwachte en onvoorspelbare ontwikkelingen in hun werk. Die ontwikkelingen dagen hen uit om te zoeken naar wat zich achter een probleem, situatie of gedrag bevindt. De belang- rijkste drijfveer voor deze medewerkers in hun werk is om cliënten het gevoel te geven dat ze er mogen zijn. Een goede relatie met de cliënt zien zij daarvoor als belangrijkste middel. De geïnterviewde medewerkers zoeken daarom voortdurend naar manieren om verbinding met de cliënt te houden. Als om de een of andere reden die verbinding wordt verbroken, zijn deze medewerkers geneigd zich af te vragen wat zij anders kun- nen doen om de verbinding weer tot stand te brengen in plaats de schuld daarvan aan de cliënt te geven.
In de interviews heb ik geprobeerd met de respondenten te achterhalen waar hun ver- mogen om goed met complexe situaties om te kunnen gaan, vandaan komt. Een deel van de respondenten lijkt van jongs af al geneigd te zijn verbindingen met anderen te zoeken en zich te verdiepen in wat er onder de oppervlakte van iemands doen en laten ligt. Andere respondenten geven echter aan vroeger snel een oordeel te hebben over cliënten en niet verder te kijken. Daardoor lijken mensen dit vermogen te kunnen ont- wikkelen. In enkele gevallen wisten deze mensen een gebeurtenis in hun leven aan te wijzen, waardoor ze anders zijn gaan kijken naar zichzelf en de cliënt, zoals het krijgen van een kind.
De laatste studie bevestigt dat medewerkers hun vermogen kunnen ontwikkelen om
verder te kijken dan de oppervlakte. Met name het uitwisselen met collega’s over de
manier waarop zij aankijken tegen wat cliënten nodig hebben, droeg ertoe bij dat me- dewerkers zich er bewust van werden dat er verschillende perspectieven mogelijk zijn
om naar een cliënt te kijken. Tegelijkertijd komt in deze studie naar voren, dat directe 7 collega’s geneigd kunnen zijn hun opvattingen op elkaar af te stemmen en afwijkende standpunten voor zich te houden om moeilijkheden in het team te voorkomen. Als dat
aan de orde is, zullen in een uitwisseling minder snel verschillende perspectieven naar voren komen om naar een cliënt te kijken.
161