Page 133 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

haar rol ingrijpend. De ambulante begeleiders werken voortaan samen met de mede- werkers die ondersteuning op afstand bieden en komen minder vaak bij cliënten thuis. Op deze mensen richt ik dit onderzoek.
De ambulant begeleiders zijn georganiseerd in meestal kleine teams die in een speci- fieke gemeente werken. Zij opereren tot op zekere hoogte zelfstandig, waaronder het maken van afspraken met cliënten over de ondersteuning die ze krijgen en de samen- werking met andere organisaties en de gemeente. In alle gemeenten zijn ook andere aanbieders actief die ondersteuning bieden aan mensen met een verstandelijke beper- king die zelfstandig wonen.
Tegelijk met de introductie van Mijn Netwerk werd er als gevolg van de veranderingen in de zorg ingrijpend gereorganiseerd. In gemeenten waar maar weinig mensen wer- den ondersteund, is deze ondersteuning overgedragen aan een andere zorgaanbieder. Daarnaast zijn in het hele land medewerkers ontslagen als gevolg van de bezuinigin- gen op het budget dat voor de ondersteuning beschikbaar is. Om kosten te besparen en beter in te kunnen spelen op de veranderingen in de zorg, zijn bovendien de mana- gementfuncties anders ingevuld. Alle oorspronkelijke leidinggevenden werden boven- tallig. Een deel is benoemd in een nieuwe functie en een ander deel is vertrokken.
De werkwijze is bedacht voordat ik bij deze organisatie kwam werken. Mijn rol is om met het management mee te denken en hen te adviseren bij de invulling van Mijn Net- werk en hen te ondersteunen door middel van bijvoorbeeld het opstellen van formu- lieren, methodieken en instructies. Ik ben daardoor goed op de hoogte van de ontwik- kelingen in de organisatie. Bovendien spreek ik regelmatig met medewerkers en cli- enten en heb daardoor inzicht in wat deze ontwikkeling voor hen betekent. Ik voel me daarnaast aan hen verbonden en medeverantwoordelijk om te zorgen dat cliënten de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, en dat medewerkers in staat worden ge- steld om die te bieden.
De combinatie van een nieuwe werkwijze en de reorganisatie heeft veel beroering ge-
bracht bij medewerkers. Een aantal voelt zich niet gehoord en vindt dat er te weinig
aandacht is geweest voor hun belang en dat van cliënten. Aan de andere kant had het 6 management soms het beeld dat medewerkers vaak niet willen veranderen en niet de
noodzaak zien om de ondersteuning van cliënten over een andere boeg te gooien. In
deze deelstudie heb ik geprobeerd om samen met medewerkers te onderzoeken in hoe-
verre er hier sprake is van handelingsverlegenheid en of het kan helpen om hiernaar
te kijken vanuit het perspectief van het samenspel tussen kennis met een grote en een
kleine k.
De implementatie van Mijn Netwerk oogt misschien op het eerste gezicht niet als een
voor de hand liggende casus om te kijken naar handelingsverlegenheid, omdat die met
name lijkt te spelen tussen het management en de medewerkers en niet gaat over de
moeite die medewerkers met cliënten hebben. Zoals ik in mijn inleiding heb aangege-
ven, vat ik handelingsverlegenheid op als het gevoel van medewerkers dat zij niet of onvoldoende in staat zijn om binnen hun handelingsruimte een cliënt de ondersteu-
ning te bieden die hij of zij nodig heeft. In hoofdstuk 3 heb ik aan de hand van obser-
vaties laten zien, dat dit te maken heeft met een combinatie van het gedrag van de
135