Page 121 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

Zoals Sennett beschrijft, ontwikkelen mensen door weerstand niet uit de weg te gaan vertrouwen en kennis, die hen helpen steeds beter met complexe situaties om te gaan. Dat gebeurt wanneer mensen een oplossing proberen te vinden door in interactie met wat hen belemmert, nieuwe manieren te vinden om ernaar te kijken of ermee om te gaan. Uit de interviews en de observaties komt naar voren dat een deel van de mede- werkers dat niet doet en vooral houvast zoekt en erop gericht is een situatie in de hand te houden. Hierdoor wordt de ontwikkeling van kennis met een kleine k belemmerd. Het belang van kennis met een kleine k neemt niet weg dat ook Kennis met een grote K een substantiële rol speelt in het omgaan met complexiteit. Omdat Kennis met een grote K gebruik maakt van gestolde symbolen, kan ze worden vastgelegd. Mensen kun- nen daardoor beschikken over veel meer betekenissen dan die ze ontwikkelen in in- teractie met hun omgeving en in zichzelf, omdat ze ook kunnen putten uit bijvoorbeeld methodieken, richtlijnen en onderzoeksrapporten. Daarnaast kan Kennis met een grote K de ontwikkeling van kennis met een kleine k stimuleren door mensen op een andere manier naar iets te laten kijken en aan het denken te zetten. Dit komt ook naar voren in de interviews die ik in het vorige hoofdstuk heb beschreven.
Zoals Cilliers aangeeft, vraagt dit wel een bescheiden en kritische opstelling bij de ont- wikkeling en toepassing van Kennis met een grote K. Wanneer Kennis met een grote K de overhand krijgt, kan dit juist de omgang met complexiteit belemmeren, omdat mensen zich daardoor in hun handelen aan deze kennis vasthouden en geen acht slaan op bijzonderheden van de situatie en de personen waarmee zij te maken hebben, die niet door deze kennis worden verklaard.
Ontwikkeling van patronen 5 Behalve dat het complexiteitsdenken inzicht geeft in de betekenis van kennis met een
grote en een kleine k, maakt het ook duidelijk hoe patronen zich ontwikkelen in het
gedrag en het denken van mensen. Enerzijds wordt het gedrag en het denken van men-
sen gevormd door hun omgeving, maar tegelijkertijd hebben mensen ook weer invloed op hun omgeving. Door die interactie ontstaan structuren. Zoals Cilliers (2013) aan- geeft kan de ontwikkeling van kennis door mensen niet los worden gezien van het kennissysteem waar zij deel van uitmaken.
Knowledge comes to be in a dynamic network of interactions, a network that does not have distinctive borders. On the other hand, this perspective would also deny that knowledge is something purely subjective, mainly because one cannot conceive of the subject as something prior to the "network of knowledge", but rather as something constituted within the network. (Cilliers, 2013 p. 48)
De interactie tussen de omgeving en personen zorgt ervoor dat de ontwikkeling van patronen onvoorspelbaar en dynamisch is. Aan de hand van Stacey heb ik in dit hoofd- stuk laten zien dat daarbij machtsverhoudingen een rol spelen. Naarmate iemand meer macht heeft, legt hij of zij meer gewicht in de schaal in interacties met anderen. Hierdoor heeft deze ook een grotere invloed op de ontwikkeling van het kennissys- teem en het denken van andere mensen. Omdat in onze samenleving veel belang wordt
123