Page 115 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg
P. 115
om hun oorspronkelijke derde positie los te laten en naar een nieuwe te zoeken, waar- mee de verbinding kan worden hersteld. Deze acceptatie kan volgens Benjamin daarom op zich ook weer als een derde positie worden beschouwd.
This acceptance becomes the basis for a new version of thirdness that encourages us to hon- estly confront our feelings of shame, inadequacy, and guilt, to tolerate the symmetrical rela- tion we may enter into with our patients, without giving up negative capability - in short, a different kind of moral third. (Benjamin, 2004 p. 29)
Hoe meer ervaring mensen opdoen met het creëren van een derde positie met een ander, des te groter het vermogen van mensen om een derde positie te vinden. Boven- dien ontwikkelt volgens Benjamin daardoor het vertrouwen dat in een moeilijke rela- tie een derde positie te creëren is.
Omgaan met een ander vraagt dus een voortdurend proces, dat aansluit op het samen-
spel van kennis met een grote en een kleine k, dat ik aan de hand van Stacey heb be-
schreven. Om om te gaan met het anders zijn van een ander, gebruiken we bestaande betekenissen die we echter weer moeten loslaten om nieuwe betekenissen te zoeken
als blijkt dat daarmee de verbinding niet tot stand komt of niet meer helpt om deze te behouden. Daarbij laat Benjamin zien dat in dat proces ook intrapsychische factoren
een rol spelen, zoals onzekerheid, schaamte en angst. Eerder heb ik al aangegeven dat
deze gevoelens ertoe kunnen leiden dat mensen zich aan bestaande betekenissen vast-
houden, omdat deze vertrouwd zijn en hun een gevoel van zekerheid geven. Zoals Ben-
jamin aangeeft, is het echter om met angst, schaamte en onzekerheid om te gaan juist
van belang te zoeken naar nieuwe betekenissen die helpen om een verbinding met een
ander tot stand te brengen, waarin we zijn of haar anders zijn kunnen aanvaarden. En 5 te accepteren dat als we die betekenissen hebben gevonden, dat alleen tijdelijk werkt
en we vroeg of laat weer op zoek moeten naar nieuwe betekenissen. Daarnaast laat Benjamin zien dat je het leggen van een verbinding niet zelf in de hand hebt, maar altijd afhankelijk bent van de reactie van de ander.
Belangen
Een gelijksoortige ontwikkeling, waar ethische kwesties mensen aanzetten om be- staande betekenissen onder de loep te nemen en nieuwe te zoeken, doet zich voor bij het omgaan met verschillende belangen. Ik zal dat toelichten aan de hand van het on- derscheid dat MacIntyre (2007) maakt tussen intrinsieke en extrinsieke waarden. Iedere praktijk wordt volgens MacIntyre geleid door een bepaalde waarde die alleen kan worden bereikt wanneer mensen goed werk verrichten. Die waarde is inherent aan de desbetreffende praktijk en kan niet op een andere manier worden gerealiseerd, dan door deze praktijk zo goed mogelijk uit te voeren. Om die reden duidt hij deze waarde aan als de intrinsieke waarde. Voor wetenschap is dat bijvoorbeeld inzicht, voor verpleging is dat gezondheid en voor de rechtspraak gerechtigheid. Wat deze in- trinsieke waarden inhouden en hoe je die kunt bereiken, liggen niet precies vast, maar worden naarmate mensen hieraan werken, wel steeds duidelijker.
By a 'practice' I am going to mean any coherent and complex form of socially established cooperative human activity through which goods internal to that form of activity are realized
117