Page 107 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

Deze voorstelling van kennis sluit aan bij wat Garvey en Williamson (2002) kennis met een kleine k noemen: kennis die mensen continu ontwikkelen op basis van hun erva- ringen en die het resultaat is van hun eigen denken. Zoals ik in de inleiding heb be- schreven, onderscheiden Garvey en Williamson deze kennis van Kennis met een grote K, die is vastgelegd en onderbouwd door middel van onderzoek. Die kennis staat cen- traal in de wetenschap. Stacey beschrijft hoe wetenschappelijke kennis gebruik maakt van gestolde symbolen, zodat ze kan worden geëxpliciteerd, vastgelegd en overgedra- gen. Hij laat echter ook zien hoe in de praktijk de betekenis van gestolde symbolen evenmin op zich staat, maar wordt geïnterpreteerd, afgewogen en verbonden in inter- acties met andere symbolen en met ervaringen die men eerder heeft opgedaan. Wanneer iemand kennis neemt van bijvoorbeeld een methodiek, een theorie of een uitkomst van een onderzoek, dan gebeurt dat in interactie met wat iemand al aan ken- nis in eerdere interacties heeft ontwikkeld. Bovendien wordt deze interactie beïnvloed door andere factoren, zoals de omgeving en de manier van overdracht. De betekenis die iemand zo aan Kennis met een grote K geeft, ontwikkelt zich vervolgens verder door nieuwe interacties met anderen, met de omgeving en in mensen zelf.
5.4 Ethischecomplexiteit
Zoals ik eerder in dit hoofdstuk heb aangegeven, is kennis mede gebaseerd op keuzes.
Daarbij spelen ook normatieve overwegingen een rol, zoals wat men meer of minder belangrijk vindt en het doel dat men wil nastreven. Volgens Kunneman (2013) leidt het voorbijgaan aan complexiteit daardoor niet alleen tot schijnzekerheid, waarop in het complexiteitsdenken wordt gewezen, maar ook tot het veronachtzamen van de invloed 5 van belangen en waarden op kennis.
The denial of unavoidable selectivity in the modelling of complex systems and its potentially distorting consequences by reductionist epistemologies not only leads to sloppy science. It can also serve to hide the influence of political interests and ethical values on pre-analytical problem structuring. (Kunneman, 2013 p. 109)
Feiten en waarden staan daarom volgens Kunneman (2009) niet los van elkaar, maar zijn in kennis met elkaar versmolten. Het complexiteitsdenken geeft volgens hem wel- iswaar een aanzet om hiermee om te gaan, maar schiet daarin nog tekort. Complexiteit moet daarom volgens Kunneman niet alleen worden benaderd vanuit de optiek van kennis, maar eveneens vanuit een ethische invalshoek. Beide perspectieven vullen el- kaar aan en versterken elkaar. Als derde onderdeel van mijn literatuurstudie naar de betekenis van het samenspel tussen kennis met een grote en kleine k bij het omgaan met complexe situaties, ga ik daarom nader in op de ethische dimensie van complexi- teit.
5.4.1 Meervoudigheid
Doordat kennis over complexe systemen gebaseerd is op een keuze voor een bepaald kader van waaruit een systeem wordt beschouwd, zijn er van hetzelfde systeem ver- schillende modellen mogelijk, die niet tot elkaar zijn te herleiden, maar wel even gel-
109