Page 103 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

we zowel gebruik maken van wat we al weten, als zoeken naar nieuwe betekenissen voor wat we nog niet weten.
Here, the movement of human action is toward an unknown future, that is, a future which is under perpetual construction by the movement of human action itself. The reason for the movement of human action is to express continuity and transformation of individual and collective identity and difference at the same time. The movement of human action is, there- fore, fundamentally paradoxical in that it both sustains identity (the known, sameness, con- tinuity) and, at the same time, it creates the novel, that is, variations that have never been there before (the unknown, difference, discontinuity). The process of human action is that of perpetual reproduction of identity, with the potential of transformation. There is no optimal, mature or final state, only the perpetual construction of the known and the unknown, at the same time. The future is unknowable but yet recognizable. (Stacey, 2001 p. 163)
Behalve dat er overeenkomsten zijn tussen complexe systemen en interacties van
mensen in organisaties, zijn er volgens Stacey ook wezenlijke verschillen. Hij waar-
schuwt daarom om de vergelijking niet te ver door te trekken. De benadering van com-
plexe adaptieve systemen is nog steeds gebaseerd op het systeemdenken, waar Stacey
juist afstand van wil nemen. In deze benadering worden interacties in tijd en ruimte afgezonderd, terwijl menselijke interacties een doorgaand proces vormen (Stanley,
2009). Daarnaast is het in het geval van interacties van mensen absoluut niet mogelijk
om vergelijkbaar met een computerprogrammeur van buitenaf deze te ontwerpen en
te sturen. Niemand kan zich buiten de interactie plaatsen. Stacey (2001) spreekt
daarom van complexe responsieve processen, waarin het individu, de groep, de orga-
nisatie en de samenleving met elkaar verweven zijn. Welk niveau het belangrijkst is
en de ander bepaalt, is niet aan de orde. Het individu bestaat uit een interactief proces 5 dat zich stil en verborgen afspeelt in een lichaam, net zoals ook een groep, een orga-
nisatie en een samenleving interactieve processen zijn, maar dan publiekelijk en vaak door middel van taal tussen verschillende mensen. Het individuele en het sociale ver- wijzen daarmee niet meer naar twee gescheiden niveaus, maar zijn een aanduiding van de schaal waarop naar een proces wordt gekeken.
Sociale verhoudingen
Mensen ordenen en verbinden volgens Stacey hun afzonderlijke gedachten in thema's, die min of meer constant zijn. Daarmee geven we volgens Stacey de niet-lineaire ont- wikkeling van ons denken een lineair karakter. De ontwikkeling van thema´s gebeurt in interacties binnen mensen zelf en tegelijkertijd tussen mensen. Mensen ontwikke- len hun denken dus nooit geïsoleerd, maar worden beïnvloed door anderen. Aldus ont- staan patronen in het denken, die mensen met elkaar gemeen hebben. Omdat thema's echter nooit op exact dezelfde manier door mensen worden overgenomen en ontwik- keld, ontstaat variatie. Vanwege die variatie blijven mensen elkaar uitnodigen en uit- dagen met andere zienswijzen en kunnen binnen thema's veranderingen optreden en nieuwe thema's ontstaan. Of en hoe dit zich ontwikkelt, is onvoorspelbaar.
Mensen verschillen in de mate waarin zij een rol spelen in de ontwikkeling van bete- kenissen en thema's. Dit is afhankelijk van in hoeverre zij in interacties betekenissen
105