Page 225 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

verbouwd tot kasteel in opdracht van bisschop Godfried van Rhenen.40 Volgens Schlüter heeft de hoofdhof samen met huizen en stallen op de Lage Hunenborg gestaan. Met de bouw van de Hunenborg meent Schlüter dat bisschop Godfried zijn hoofdhof beter heeft willen beveiligen en tevens een residentie voor zijn schout heeft willen inrichten. Het kasteel zou daarnaast hebben gediend als een logistiek verzamelpunt ten behoeve van het vervoer van de Bentheimer zandsteen en voedsel, bestemd voor de bouwploegen van de kerk in Oldenzaal. Werklieden die aldaar bezig waren zouden volgens Schlüter ook hebben meegeholpen aan de constructie van de Hunenborg. Na de bouw in 1160 zou rond 1195 de Hunenborg zijn verwoest en tijdens het episcopaat van Dirk van Are weer zijn opgebouwd. In 1216 zou uiteindelijk het stenen gebouw zijn afgebroken omdat het zijn militaire functie had verloren aan Oldenzaal, aldus Schlüter.
In het laatste artikel heeft Schlüter de resultaten van veldwaarnemingen op de Lage Hunenborg door middel van metaaldetectie gepresenteerd. Dit onderzoek leverde slechts één vondst op, namelijk verharde leem met spijkers daarin. Daarnaast presenteert hij een reconstructie van de locatie van een structuur die volgens hem de hoofdhof zou moeten zijn.41
4.3 Onderzoeksdoelen en vraagstelling 4
Hoewel onderzoekers zich dus al vanaf de negentiende eeuw hebben gebogen over de oorsprong en ouderdom van de Hunenborg, beschikten zij tot voor kort over te weinig betrouwbare archeologische, historische en landschappelijke gegevens om ontstaan, ontwikkeling, eigenaren en functie van dit bijzondere kasteelterrein in voldoende mate te kunnen duiden. In dit hoofdstuk willen we een nieuwe poging wagen door ten eerste de gegevens van ons multidisciplinaire onderzoek uit 2016 te presenteren en ten tweede door deze gegevens in een breder historisch-maatschappelijk en historisch-landschappelijk kader te plaatsen. We gebruiken hiervoor het in hoofdstuk 1 geïntroduceerde model van het kasteellandschap.
Allereerst bestuderen we in detail de morfologie en materiële cultuur van de Hunenborg op basis van eerder verricht en nieuw uitgevoerd archeologisch veldonderzoek. Welke gebouwen en structuren maakten deel uit van de Hunenborg? Wanneer is de burcht aangelegd, hoelang is deze in gebruik geweest en zijn er ook verschillende bouwfasen waarneembaar? Wat zegt het aangetroffen vondstmateriaal over de functie en de bewoners van de burcht (paragraaf 4.5)? Vervolgens wordt de burcht in een bredere historisch-landschappelijke context geplaatst. Hoe lag de Hunenborg ten opzichte van het natuurlijke landschap en het cultuurlandschap (paragraaf 4.6)? Een derde onderzoeksthema is dat van de historisch- maatschappelijke context van de Hunenborg. Wat is bekend over de middeleeuwse rechten op de grond in de omgeving van het kasteel? Hoe verhoudt de burcht zich tot de politiek- bestuurlijke en juridische verhoudingen in het toenmalige Noordoost-Twente (paragraaf 4.7)? Op basis van deze bouwstenen proberen we in het laatste paragraaf de volgende vraag te beantwoorden: Welke langetermijnontwikkeling heeft het kasteelterrein van de Hunenborg doorgemaakt (paragraaf 4.8)?
4.4 Bronnen en onderzoeksmethoden
Het archeologisch onderzoek in 2016 had als doel om nieuwe data te verzamelen ten behoeve van de herinrichting van het terrein. Daarvoor zijn verschillende methoden gebruikt, namelijk geofysisch onderzoek, booronderzoek en gravend onderzoek.
Op 14, 15 en 18 december 2015 heeft het bureau Geofoxx geofysisch onderzoek uitgevoerd met een Ground Penetrating Radar (GPR) op de hoofdburcht en voorburcht. Met behulp van
40 Schlüter 2018a.
41 Schlüter 2018b.
Het kasteellandschap van de Hunenborg
223