Page 170 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Hoofdstuk 3
Figuur 3.6: Fantasieprent waarin de nederlaag van bisschop Otto II van Lippe bij de slag bij Ane op 28 juli 1227 is afgebeeld. Deze veldslag, waarbij de bisschop zelf zijn leven verloor, leidde tot ernstige verzwakking van de wereldlijke positie van de bisschop in het Oversticht. De prent is tussen 1662 en 1664 vervaardigd door een anonymus.
Bisschop Jan van Diest wist, ondanks zijn slechte financiële positie, het Oversticht uit te breiden door de heerlijkheid Diepenheim aan te kopen. Daardoor schoof de Overstichtse grens ter hoogte van Goor iets naar het zuiden op richting Westerflier. Onder bisschop Frederik werden door middel van het pandverdrag ook Neuenhaus en Uelsen ingelijfd. Bisschop Rudolf kocht de Blankenborg met bijhorende heerlijkheid wat een kleine uitbreiding van het Sticht betekende. Daarnaast wisten verschillende opeenvolgende bisschoppen na circa 1350 vervreemde gebieden weer terug te veroveren, te kopen of via diplomatie te verkrijgen, namelijk Coevorden, Drenthe, het Gorecht, Kuinre en Lage.
3.3 Bisschoppelijke kastelenpolitiek
Inleiding
De Utrechtse bisschop bezat in de late middeleeuwen een kerkelijk-geografische structuur die al sinds het episcopaat van bisschop Balderik (tiende eeuw) bestond. Er waren diverse hoofdkerken: allereerst de Domkerk en de Sint-Salvatorkerk, ook wel bekend als de Oudmunsterkerk, te Utrecht, vervolgens ook de kerken van Elst (Gelderland.), Deventer en Oldenzaal.148 Met de hiervoor besproken schenkingen van diverse graafschappen was de bisschop van Utrecht naast geestelijk leider ook wereldlijk machthebber geworden. Hoe kon
148 Jamar & Van Kalveen 2005: 21. 168