Page 37 - Reduction of coercive measures
P. 37
de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Experts richtten zich op de wettelijk vastgelegde criteria, de beschrijving van de categorieën van zorgpraktijken die geregistreerd moeten worden en de manier waarop de registratie wordt beïnvloed door contextfactoren. Onduidelijke definities van vrijheidsbeperkingen kunnen een verklaring zijn (Matson & Boisjoli, 2009; Webber et al., 2011) voor de lage betrouwbaarheid van gegevens over het gebruik van vrijheidsbeperkingen, waardoor de bruikbaarheid van deze gegevens voor het monitoren, testen en, indien nodig, aanpassen van vrijheidsbeperkingen wordt beperkt. Ook in Nederland is veel verwarring en discussie over het begrip vrijheidsbeperkingen. De huidige Wet Bopz geeft geen definitie van vrijheidsbeperkingen, maar noemt een aantal concrete zorgpraktijken als vrijheidsbeperkingen, zoals fysieke beperking en beperking van bewegingsvrijheid door materiaal en afzondering. Onder invloed van maatschappelijke en politieke debatten hebben zorgorganisaties en toezichthouders gepleit voor een bredere visie op onvrijwillige zorg (Romijn & Frederiks, 2012). De Wet zorg en dwang is gebaseerd op het begrip ‘onvrijwillige zorg’, dat betrekking heeft op alle vormen van zorg waartegen de cliënt of een vertegenwoordiger zich verzet. Naast het criterium van verzet van de cliënt of diens vertegenwoordiger formuleert de wet negen limitatieve categorieën van onvrijwillige zorg als richtlijn voor registratie. Het is echter onduidelijk in hoeverre dit richting geeft aan een uniforme registratie. Ook als men het eens is over welke praktijken onvrijwillige zorg vormen, zal het oordeel in individuele gevallen waarschijnlijk eerder afhangen van meerdere kenmerken in de context waarin zorg wordt verleend dan van een eenvoudige afwezigheid of aanwezigheid (Matson & Boisjoli, 2009). Uit onderzoek blijkt dat deskundigen het belang van een gestandaardiseerde rapportage van vrijheidsbeperkingen onderschrijven. De definitie en de negen categorieën zoals die door de wetgever zijn vastgesteld, zijn echter onvoldoende om een uniforme, consistente en betrouwbare registratie van onvrijwillige zorg, en dus van vrijheidsbeperkingen, te waarborgen. In een expertbijeenkomst is geconcludeerd dat veel overwegingen om vrijheidsbeperkingen vast te stellen onduidelijk blijven, hetgeen in lijn is met het lopende internationale debat
Samenvatting en discussie
35
