Page 93 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

Because it is not objective, and because we know that, we cannot use this knowledge as if it is objective. There is always a normative dimension to the claims we make, and we have to stand in for it. We cannot shift the responsibility for the effects of our claims onto some process we call "scientific". (Cilliers, 2008 p. 49)
Kritische benadering
Zoals ik hiervoor heb laten zien, kan iets op verschillende manieren worden beschre- ven of verklaard, terwijl die manieren niet tot elkaar zijn te herleiden, maar wel even geldig kunnen zijn. Behalve dat we daarom kennis steeds opnieuw kritisch tegen het licht moeten houden, betekent dit volgens Cilliers (2008) ook dat wetenschap open moet staan voor andere invalshoeken dan waarmee tot dan toe naar de werkelijkheid wordt gekeken. Door dat te doen ontdekken we de beperkingen van kennis, maar ont- wikkelen zich daardoor tegelijkertijd ook nieuwe vragen en mogelijke oplossingsrich- tingen.
If we still operate in a context where knowledge generated in the framework of the natural sciences trumps other forms of knowledge, it has become necessary to actively resist this tendency. This is the motivation behind seeing complexity theory as a critical position. Such a role for complexity theory would entail to simultaneously work on the generation of new ideas and to resist a simplistic assimilation of these ideas. (Cilliers, 2008 p. 50)
Deze kritische benadering in het bestuderen van complexiteit vraagt volgens Cilliers
(2005) dat je zorgvuldig bent over de reikwijdte van de gemaakte aanspraken en over
de reductie van de werkelijkheid die deze aanspraken mogelijk heeft gemaakt. Het be-
tekent ook dat je verantwoordelijkheid neemt voor de keuzes die je maakt in het re-
duceren van complexiteit en je ervan bewust bent dat elke keuze consequenties heeft: 5 successen en fouten, sterke en zwakke punten (Woermann & Cilliers, 2012).
Bovendien is het volgens Cilliers (2006) belangrijk dat de wetenschap de tijd neemt om complexe systemen te onderzoeken. Door tijdsdruk worden dikwijls te snel keuzes ge- maakt voor een bepaalde invalshoek, waarbij vaak gekozen wordt voor factoren die op dat moment aandacht vragen. Cilliers stelt echter dat het bestuderen van complexiteit een zorgvuldige afweging vraagt van welke aspecten daarbij worden betrokken om een zo goed mogelijke voorstelling te maken van toekomstige ontwikkelingen. Dat kan niet zonder je ook te verdiepen in hoe iets zich in het verleden heeft ontwikkeld, omdat deze patronen doorwerken in de toekomst. Als daarvoor geen tijd is, kan de weten- schap volgens Cilliers beter geen uitspraken doen.
But for now, rushing around like the red queen in a world where change is virtuous merely because it is change, we can start by putting up some resistance. With a little more regularity we should say "no". (Cilliers, 2006 p. 111)
Woermann en Cilliers (2012) beschrijven nog een aantal consequenties van een kriti- sche benadering in het bestuderen van complexiteit. De eerste is dat een wetenschap- per beseft dat alle kennis voorlopig is. Je moet erop bedacht zijn dat in de loop van de tijd de kennis waarop een onderzoek is gebaseerd en dat wat uit een onderzoek komt, niet juist kan blijken te zijn.
95