Page 92 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

Ook als we accepteren dat we complexe systemen nooit volledig zullen bevatten, is dat voor Cilliers geen reden om zich niet in te spannen om iets zo precies mogelijk te we- ten te komen. Echter net als Morin benadrukt Cilliers dat de beperkingen van de uit- spraken die op basis van wetenschappelijk onderzoek worden gemaakt, nooit uit het oog mogen worden verloren.
Given the finitude of human understanding, some aspects of a complex system may always be beyond our grasp. This is no reason to give up on our efforts to understand things clearly. It is the role of scientific enquiry to be as exact as possible. However, there are good reasons why we have to be extremely careful about the reach of the scientific claims we make. (Cilliers, 2013 p. 44)
Keuzes
Zoals hiervoor al is aangegeven, kan alleen van complexe systemen kennis worden ge- nomen door het te reduceren tot een beperkt aantal eigenschappen. Kennis is daar- door gebaseerd op een bepaald kader van waaruit naar iets wordt gekeken. Omdat mensen niet boven de complexiteit kunnen staan, kan dat kader niet worden ontleend aan een hogere absolute orde. Dat betekent volgens Cilliers dat het kader van waaruit we naar iets kijken, gebaseerd is op een keuze. Die keuze hoeft niet per se willekeurig te zijn. We kunnen bijvoorbeeld rekening houden met het doel dat we voor ogen heb- ben en wat we al over iets weten. Hoe verantwoord echter een keuze ook gemaakt wordt, de status van het kader en het kader zelf zijn geen grond voor objectieve kennis.
We cannot have complete knowledge of complex systems; we can only have knowledge in terms of a certain framework. There is no stepping outside of complexity (we are finite be- ings), thus there is no framework of frameworks. We choose our frameworks. This choice need not be arbitrary in any way, but it does mean that the status of the framework (and the framework itself) cannot be used as the basis for objective knowledge. (Cilliers, 2013 p. 47)
Dit heeft een aantal essentiële consequenties voor het gebruik van kennis. Allereerst betekent dit dat er van een complex systeem verschillende beschrijvingen mogelijk zijn. Het verschil tussen de ene en de andere beschrijving is dat er van een ander kader is uitgegaan. Ondanks dat de beschrijvingen verschillend zijn en niet tot elkaar zijn te herleiden, kunnen ze wel even geldig zijn.
Een tweede consequentie is dat het ontwikkelen van kennis een verkennend proces is. Omdat de context waarin we de kennis gebruiken, verandert, moet ook het kader van waaruit we die kennis ontwikkelen, voortdurend opnieuw bekeken worden of deze nog bij de omstandigheden past. Als daardoor het kader wordt aangepast, leidt dat ook tot een ander begrip van het complexe systeem.
As the context in which this knowledge is to be useful changes, we will have to continually revise the framework which generates this knowledge. Our knowledge of complex systems is thus always provisional. (Cilliers, 2013 p. 44-48)
Tot slot betekent de onvermijdelijke normatieve dimensie van kennis volgens Cilliers dat wetenschappers zich niet kunnen verschuilen achter een veronderstelde objecti- viteit van hun aanspraken, maar verantwoordelijkheid dragen voor de effecten daar- van.
94