Page 19 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

problem solving made rigorous by the application of scientific theory and technique. (Schö n,
1991 p. 21) 1
Volgens Schön ervaren professionals in toenemende mate dat hun kennis die op deze benadering is gebaseerd, tekortschiet om om te gaan met de complexe, onzekere, in- stabiele en unieke omstandigheden en de belangentegenstellingen, die hun werk ken- merken.
On the whole, their (=professionals) assessment is that professional knowledge is mismatched to the changing character of the situations of practice - the complexity, uncertainty, insta- bility, uniqueness, and value conflicts which are increasingly perceived as central to the world of professional practice. (Schö n, 1991 p. 14)
Dat de technische rationaliteit tekortschiet, komt volgens Schön omdat deze benade- ring veronachtzaamt dat een professional in de praktijk vaak te maken heeft met si- tuaties, waarvan onduidelijk is wat er precies aan de hand is. Het handelen van een professional kan daardoor niet beperkt worden tot het instrumenteel oplossen van problemen, maar bestaat ook uit het geven van betekenis aan situaties, waar deze niet direct duidelijk is.
In real-world practice, problems do not present themselves to the practitioner as givens. They must be constructed form the materials of problematic situations which are puzzling, troubling, and uncertain. In order to convert a problematic situation to a problem, a practi- tioner must do a certain kind of work. He must make sense of an uncertain situation that initially makes no sense. (Schö n, 1991 p. 40)
Schön vergelijkt het terrein van de professionele praktijk waar deze situaties spelen, met een moeras. Het zijn situaties waarin de omstandigheden onduidelijk en verwar- rend zijn en waar de technische rationaliteit niet voldoet om om te gaan met de pro- blemen die zich daar voordoen. Het terrein waar dat wel mogelijk is, duidt Schön aan met de hoge grond.
Schön constateert dat professionals vaak moeite hebben om hun kennis gebaseerd op technische rationaliteit los te laten. Dit kan ertoe leiden dat zij situaties vermijden, waarin deze kennis niet voldoet om om te gaan met problemen en vraagstukken die zich daar voordoen. Volgens Schön zijn dat echter wel de problemen en vraagstukken, die voor mensen en de samenleving het meest van belang zijn. Om hun werk goed te doen, kunnen professionals daarom niet om de tekortkomingen van technische ratio- naliteit heen.
Als medewerkers in situaties waar niet precies duidelijk is wat er aan de hand is, toch proberen een oplossing te vinden op basis van technische rationaliteit, doen ze daar- mee volgens Schön meer kwaad dan goed. Het leidt tot een benadering van problemen en vraagstukken, waarbij geen rekening wordt gehouden met aspecten die niet zijn te verklaren of te beheersen met kennis die gebaseerd is op wetenschappelijke theorieën en technieken. Volgens Schön is dat het geval in alle situaties waarin mensen in het geding zijn, omdat hun gedrag nooit volledig is te voorspellen en te beheersen.
Whenever a professional claims to "know", in the sense of the technical expert, he imposes his categories, theories, and techniques on the situation before him. He ignores, explains
19