Page 62 - POLITIEK OF MANAGEMENT?

Hoofdstuk 2
gaat het in het politieke perspectief meestal niet over de uitkomsten, maar over het proces. Democratie moge dan een beperkende randvoorwaarde zijn, zeker vanuit bedrijfsmatig perspectief gezien, maar wij mogen niet vergeten dat de uitkomst van het politieke proces wel degelijk een factor is. Scharpf (1999) laat zien dat de maatschappelijke uitkomst van het beleid wel degelijk van belang is voor de legitimiteit. Complementair hieraan is in een democratische samenleving het democratisch gehalte van het politieke proces even belangrijk. Het is de vraag of democratie noodzakelijkerwijs een kenmerk is van de politieke gemeenschap. Staten met een niet democratisch karakter kunnen desondanks een politieke gemeenschap zijn. Ook daar is het politieke proces in de grond een strijd om beleid en aanspraken, alleen is het aantal spelers beperkt. Een politieke gemeenschap kan bestaan zonder democratie en de notie dat democratische politiek beter is wordt niet universeel gedeeld: “... nothing we have said about democracy implies that it is inherenty better from a political perspective” (Lipset & Lakin, 2004, p. 32).
Politiek kan bestaan zonder democratie. Democratie kan echter niet bestaan zonder politieke gemeenschap. Kenmerkend voor de Nederlandse maatschappij is, dat wij democratie tot kernwaarde voor de inrichting van de politieke gemeenschap hebben gemaakt en dat de politieke gemeenschap haar legitimiteit in belangrijke mate ontleent aan het democratisch gehalte van het politieke proces. Het democratisch karakter van het openbaar bestuur definieert de verhouding tussen de maatschappij en de politiek. Binnen een democratisch bestel zoals wij dat in deze maatschappij kennen is het democratisch karakter van de politieke strijd daarom een essentieel gegeven.
De politieke strijd vraagt in een democratisch bestel om representatie, politieke responsiviteit en verantwoording via gekozen functionarissen aan de burgers (Rosenbloom, Kravchuk en Clerkin, 2009, p. 27). Representatie, politieke responsiviteit en verantwoording aan de burgers vragen om democratische betrokkenheid van de burger bij het politieke proces.
In ons bestel is het op lokaal niveau de gemeenteraad die de schakel vormt tussen de burgers en het bestuur. Schaap, De Graaf en Van Ostaaijen (2010) stellen dat gemeenteraden maar matig in staat zijn hun rol in te vullen, waardoor de democratische legitimiteit van samenwerkingsverbanden onder druk staat. Het zijn de bestuurders die regionale besluiten nemen en deze slechts achteraf verantwoorden, of beter gezegd presenteren. Schaap, De Graaf en Van Ostaaijen zien wel mogelijkheden om langs andere wegen
60