Page 46 - POLITIEK OF MANAGEMENT?

Hoofdstuk 2
so wie eine Fabrik” (p. 33). Toch is ook zijn invulling van bureaucratie niet zuiver bedrijfsmatig. Bureaucratie gaat wel over rationalisering van processen en professionalisering van het ambtelijk apparaat. De rationele processen uit de bureaucratie zijn bij Weber echter niet alleen gericht op efficiency, maar zeker zo veel op rechtmatigheid en legitimiteit: “Grundvorstellung ist: dass durch formal korrekt gewillkürte Satzung beliebiges Recht geschaffen und abgeändert werden könne” (p. 99).
In de economische rationaliteit is volgens Snellen (1987; 2007) efficiency in de inrichting en het functioneren van het openbaar bestuur een belangrijk gegeven. Snellen wijst in dat kader op initiatieven geïnspireerd door het New Public Management (NPM), die zich richten op een efficiënt openbaar bestuur.
Het is met de opkomst van het New Public Management, dat de bedrijfsmatige benadering van karakter veranderd is. De term ‘New Public Management’ wordt in 1989 door Hood geïntroduceerd en wordt al snel breed overgenomen als aanduiding voor een tendens in westerse overheden in de jaren tachtig en negentig van de twintigste eeuw naar een meer op voorbeelden uit de marktsector geënte inrichting van de publieke sector.
De New Public Management-beweging ontstond als reactie op de verzorgingsstaat en de daaraan gerelateerde groei van de publieke sector (Pierre & Peters, 2000). Nieuw in dit denken is niet zozeer de aandacht voor de rationele bedrijfsmatige inrichting van overheidsorganisaties, maar het geloof in de superioriteit van de markt (Ringeling, 2013) en daarmee in bedrijfsvoering mechanismen uit de marktsector. Osborne en Gaebler (1992) behoren tot de herauten van het New Public Management-denken. Zij zien hen die hebben bijgedragen aan een nieuwe‘ondernemende’overheid als pioniers aan wie dank verschuldigd is. Het gedachtengoed dat Osborne en Gaebler uitdragen spreekt aan het einde van de twintigste eeuw zeker in de Verenigde Staten breed aan. Hun boek wordt een bestseller en op de paperback editie (1993) prijkt een quote van toenmalig president Bill Clinton: “This book gives us the blueprint”. Hun ideeën vallen ook in Nederland, vooral in gemeenten, in vruchtbare aarde. Wij zien de invloed onder meer terug in experimenten met resultaatgerichte convenanten tussen (de nationale en lokale) overheden (Denters, Heffen & De Jong, 1999).
De New Public Management-benadering wordt door Rosenbloom en Kravchuk voor het eerst genoemd in de vierde editie van hun handboek (1998). In de
44