Page 39 - POLITIEK OF MANAGEMENT?

VIER PERSPECTIEVEN OP OPENBAAR BESTUUR
nadelige effecten blijken te zijn. Hoe zit het bijvoorbeeld met de democratische legitimiteit (Schaap, De Graaf & Van Ostaaijen, 2010)? En wordt misschien een bedrijfsmatig doel gerealiseerd ten koste van rechtsbeginselen, democratische principes en/ of maatschappelijke samenhang?
Al in de jaren zestig van de vorige eeuw beschrijft Brasz (1966) verschillende
maatstaven voor de inrichting van het binnenlands bestuur. Hij noemt 2 economische doelmatigheid, effectiviteit in de dienstverlening, veelzijdigheid
van de bestuursverantwoordelijkheid, toegankelijkheid, burgerzin en
burgerschap en, geografische doelmatigheid. Deze maatstaven zijn heel
verschillend zijn en veelal ook strijdig. Bovendien is er naar zijn mening geen
hiërarchie binnen de maatstaven aan te leggen. Dat maakt in zijn ogen de
inrichting van het decentraal openbaar bestuur complex. Het definiëren van
een aantal perspectieven met elk hun eigen maatstaven helpt ons om greep te
krijgen op de complexe werkelijkheid.
Ons onderzoek is niet gericht op een terrein van overheidsbeleid, afgezien van de beleidsbeslissing om tot samenwerking binnen deze organisatievorm over te gaan. Het gaat kortom niet om de keuze voor een bepaald inhoudelijk en extern gericht beleid van de overheid. Het gaat om de effecten van een keuze om een taakveld van een gemeente (ongeacht de politieke en inhoudelijke invulling daarvan) anders te organiseren en wel in de vorm van een intergemeentelijke dienst. De veronderstelling van gemeentelijke bestuurders is kennelijk dat door de uitvoering van een gemeentelijke taak anders te organiseren de gemeente haar rol beter kan uitvoeren. Maar wat is beter? Dat hangt sterk af vanuit welk beeld van de overheidsrol naar een gemeentelijke organisatie wordt gekeken. Een gemeente heeft ook andere rollen. Wij zien deze gedachte onder meer bij Ringeling (1998), die spreekt van de gemeente als bedrijf, als lokale gemeenschap en als politieke gemeenschap. Wij gaan er van uit dat elke rol aanleiding geeft om een ander perspectief te kiezen. Door de belangrijkste rollen van de gemeente te onderkennen worden wij tevens op het spoor gezet van de bijpassende perspectieven om de casussen te beschouwen.
2.1 OP ZOEK NAAR PERSPECTIEVEN
Gezichtspunten helpen ons om inzicht te krijgen in het chaotische en dynamische karakter van de werkelijkheid. “Feiten krijgen slechts zin en betekenis
37