Page 94 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

92
Hoofdstuk 2
Figuur 2.8: Uitsnede van het AHN2 van de zogenoemde Waterburcht in Eelde (Drenthe). We zien hierop de restanten van het stelsel van meervoudige wallen en grachten van de Waterburcht. De wallen, die langs de winkelhaakvorm liggen, zijn gereconstrueerd, evenals de twee middenterreinen. De rest van het grachtenstelsel is oorspronkelijk. Vóór het verschijnen van het AHN2 werd gedacht dat er drie tot vier grachten en wallen rondom de Waterburcht lagen, maar op het kaartbeeld wordt duidelijk dat dit er veel meer zijn. Tot dusver was onbekend dat het grachtenstelsel zich in oostelijke richting heeft uitgestrekt.
Bij de analyse van de kasteelterreinen zijn de volgende verschijningsvormen van de ruimtelijke begrenzingen waargenomen waarvan we vrijwel zeker weten dat de vorm uit de middeleeuwen dateert (figuur 2.9):
1. één rond kasteeleiland omringd door één gracht, waarbij op luchtfoto's, historische kaarten en het AHN2 geen bewijzen te vinden zijn voor meerdere grachten of omgrachte voorburchten;
2. twee ronde, ovalen, rechthoekige, vierkante of onregelmatige kasteeleilanden omringd door één gracht en waarvan de eilanden van elkaar worden gescheiden door een tussengracht;
3. een rechthoekig of vierkant kasteeleiland, omringd door een rechthoekige tweede gracht die aan één zijde nog een groter terrein omsluit;
4. een kasteelterrein zoals 1 of 2, maar dan omringd door een stelsel van meervoudige wallen en grachten waarbij vaak aan de buitenkant van de wallen en grachten nog een terrein wordt omsloten;
5. kasteelterreinen gelegen in een landweer waarin alle voornoemde groepen kunnen voorkomen.