Page 470 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

en Aelbert het huis en de hof Ter Molen, wat een leen was van het huis Almelo.292 Gerner was echter een bisschoppelijk leen.293 Via overerving kwam Gerner in het bezit van de nakomelingen van Aelbert van Almelo, die zich Van Hulsen noemden. Erfdochter Hadewich van Hulsen trouwde vervolgens met Hendrik van Essen.294
De achttiende-eeuwse kroniekenschrijver Nagge beweert dat Gerner tijdens een strafexpeditie van bisschop Floris van Wevelinkhoven is afgebroken. 295 Bisschop Floris belegerde namelijk rond 1380-1381 samen met de Sallandse hoofdsteden diverse kastelen en liet deze daarna slechten, waaronder het kasteel Eerde van Evert van Essen, de broer van Hendrik van Essen. Dat ook Gerner tot één van deze kastelen behoorde, kan niet worden geverifieerd met oudere bronnen. In het vervolg op de kroniek Beke maakt de anonieme schrijver geen melding van verwoesting of slechting van Gerner.296 Ook in de onderzochte oorkonden is niets gevonden dat wijst op de afbraak van de burcht.297 Wel blijkt uit de kameraarsrekeningen van Deventer dat Hendrik van Essen actief betrokken was bij het conflict tegen de bisschop en de Sallandse steden.298 Opmerkelijk is dat over kasteel Eerde, de belegering daarvan en de verzoening veel kostenposten staan vermeld, maar kasteel Gerner nooit wordt genoemd. Pas in de zestiende eeuw is het eerste schriftelijke bewijs voorhanden van het functioneren van Gerner als adellijk huis, terwijl het archeologisch bewijs veel verder teruggaat.299
Glimmen-I
De prefectenfamilie van Groningen bouwde Glimmen-I als reactie op de dreiging van de Coevordenaren en de Drenten in 1227. Hoewel uit de context valt op te maken dat dit kasteel in het Gorecht in de buurt van de grens met Drenthe is gebouwd, is de exacte locatie van kasteel Glimmen niet met zekerheid vastgesteld.
Geografische coördinaten: zie Glimmen-II Provincie: Groningen
Gemeente: Groningen
Toponiem: -
Datering: 1227
Oudst bekende functie: versterking van partij
Archeologie: De exacte locatie van Glimmen-I is nooit gevonden, hoewel het mogelijk is dat Glimmen-II eigenlijk Glimmen-I is. Zonder daterend archeologisch onderzoek is het niet mogelijk om de sites met zekerheid aan elkaar te koppelen. Om deze reden behandelen we de terreinen afzonderlijk in deze catalogus.
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: Volgens de anonieme schrijver van de Narracio liet de Groningse prefect Egbert in 1227 een kasteel te Glimmen bouwen: ‘Intussen begon Egbert met zijn verwanten bij Glimmen een versterking te bouwen en hij beweerde dat dit geen schendig was van de opgelegde wapenstilstand, omdat de versterking en de grond binnen zijn rechtsgebied lagen. Maar Roelof stormde er met de Drenten op af en maakte die versterking met de grond gelijk, waarbij hij tegelijk ook de hele familie van Egbert in handen kreeg.'300 De prefectenfamilie bouwde het kasteel dus op een plek die binnen hun rechtsgebied viel, maar de buren beschouwden de ligging ervan als dreigend. Een dergelijke situatie zouden we verwachten bij een grens. Behalve deze vermelding zijn geen andere middeleeuwse vermeldingen bekend waarin een kasteel bij Glimmen wordt genoemd.
292 RHA I nr. 39.
293 Eijken 1995: nr. 96.
294 Gevers & Mensema 1983: 57.
295 Gevers & Mensema 1983: 58; Nanninga Uitterdijk 1915: 178.
296 Bruch 1982: 232.
297 Zie bijlagen hoofdstuk 3.
298 De Hullu & Acquoy: 229 ,249 ,272, 280, 287, 290, 328- 329, 333-336 en 358.
299 Gevers & Mensema 1983: 59.
300 Van Rij 1989: 44-45.
468