Page 469 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

het adellijk huis.282 In 2005 werd het onderzoek onder beperkte omstandigheden voortgezet. Toen troffen de archeologen de restanten van een gracht aan. De oudste vondsten uit de gracht dateren van de late middeleeuwen.283
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: Eschede stond in de middeleeuwen bekend onder de naam de hof Tubbergen. De naam Eschede is afkomstig van de familie Van Eschede die vanaf 1411 met het goed was beleend. De hof wordt voor het eerst vermeld in 1316 en was leengoed van het kasteel Bronckhorst (Gelderland).284 Wanneer de Van Eschede’s op de hof zijn gaan wonen valt niet op te maken uit geschreven bronnen.
Gerner
Het kasteel Gerner lag aan de oostkant van Dalfsen aan de rand van een es. Ten oosten van het kasteel stroomde de rivier de Vecht. Tegenwoordig liggen de restanten van Gerner onder de uitbreiding van het dorp Dalfsen en herinnert niets meer aan het middeleeuws adellijk huis.
Datering: vóór 1380-1818
Oudst bekende functie: kasteel leenman
Archeologie: Tussen 1975 en 1977 hebben archeologen onderzoek verricht naar het huis Gerner.285 Tijdens de eerste onderzoekscampagne in 1975 legden zij op het middenterrein van Gerner, zichtbaar op het kadastrale minuutplan, een kruissleuf aan. Daaruit blijkt dat de resten van het huis niet ouder zijn dan de zeventiende eeuw. Het middeleeuwse kasteel lag waarschijnlijk ongeveer tussen de 50 en 100 meter ten westen van dit gebouw. Daar troffen ze namelijk kloostermoppen, restanten van een gracht en veel dertiende- en veertiende- eeuwse vondsten aan. Ten tijde van de opgraving was dit terrein in gebruik als tuin: het kon daarom niet verder worden onderzocht.286
Geografische coördinaten: X 214.550 / Y 503.140 Provincie: Overijssel
Gemeente: Dalfsen
Toponiem: Gerner
In 1976 en 1977 hebben de archeologen de opgraving naar het zeventiende-eeuwse huis voortgezet. De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat de brede rechthoekige gracht van het post-middeleeuwse huis Gerner was gegraven door de ovale of ronde gracht van het middeleeuwse kasteel.287 In de middeleeuwse gracht troffen zij een veertiende-eeuwse wan, dat is een schaalvormige mand om het kaft van het koren te scheiden, aan.288 Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: In 1729 is het post-middeleeuwse huis getekend. Er zijn geen sporen zichtbaar
die wijzen op een middeleeuwse fase.289
Geschiedenis: Albert van Gerner is het oudst bekende lid van de familie Van Gerner. Hij trad C in 1263 op als getuige in het open-huisverdrag van kasteel Coevorden.290 In 1348 wordt weer
een Albert van Gerner vermeld. Zijn dochter, die was getrouwd met de heer van Almelo, heeft Gerner waarschijnlijk in de Almelose boedel gebracht.291 Het huis Gerner wordt voor het eerst genoemd in een op 14 mei 1350 uitgevaardigde oorkonde. De gebroeders Arnd, Aelbert en Egbert van Almelo verklaarden toen goederen, die zij gezamenlijk bezaten, onderling te hebben verdeeld. Hun familieleden Hendrik van den Damme en Hendrik van Essen adviseerden de gebroeders in deze boedelscheiding. Arnd kreeg het huis Gerner
282 Tuinstra: 2004.
283 Tuinstra: 2005.
284 Gevers & Mensema 1995: 444-446.
285 Verlinde & Van Beek 1976: 562; Verlinde & Van Beek 1977: 580; Verlinde & Van Beek 1978.
286 Verlinde & van Beek 1976: 28-29.
287 Verlinde & Van Beek 1978: 48.
288 Verlinde & Van Beek 1976: 22.
289 Gevers & Mensema 1983: 58.
290 OSU III nr. 1591.
291 Gevers & Mensema 1983: 57.
Catalogus
467