Page 442 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

zijn deze ontginningen vóór de bouw van de Bredenhorst uitgevoerd. Als bouwlocatie heeft men namelijk niet de rand van het dekzand opgezocht, maar een laagte direct naast een dekzandrug. Het grachtenstelsel van de Bredenhorst ligt tegen een wetering aan.
Figuur 1 Bredenhorst: Uitsnede van het kadastrale minuutplan, vervaardigd tussen 1811 en 1832, met daarop het grachtenstelsel van de Bredenhorst. Gemeente Heino, Sectie D, blad 1.
Geografische coördinaten: X 210.548 / Y 495.156 Provincie: Overijssel
Gemeente: Raalte
Toponiem: Bredenhorst
Datering: vóór 1382-1804
Oudst bekende functie: kasteel leenman
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: Er zijn twee pentekeningen van de Bredenhorst bekend die vermoedelijk door Jacobus Stellingwerf en Andries Schoemaker zijn vervaardigd tussen circa 1731-1733 naar voorbeeld van een reeds bestaande tekening.148 De tekeningen van Stellingwerf zijn echter lang niet altijd betrouwbaar. Omdat niet bekend is naar welk voorbeeld Schoemaker de tekening heeft vervaardigd, geldt deze ook als mogelijk onbetrouwbaar.
Geschiedenis: Kasteel Bredenhorst wordt voor het eerst vermeld in 1379/1382 als borgleen van het Nederstichtse bisschoppelijke kasteel Ter Horst. De daarmee beleende borgman, Herman van Voorst, hield van de bisschop in leen: ‘Siin Huys to Bredenhorst to enen openen huys ende een hoeve lants in Overmarke to eynen borchlenene ter Horst.' 149 We kunnen op grond van deze vermelding verschillende conclusies trekken. Ten eerste was Bredenhorst een adellijke residentie van Herman van Voorst. Daarnaast was het ook een open huis voor de bisschop: het was dus versterkt. Zulke open-huisverdragen, in combinatie met lenen, komen we vooral tegen in de eerste helft van de veertiende eeuw. Het is dus goed mogelijk dat de juridische status van Bredenhorst als open huis ook al ouder is dan 1379.150 Aanvankelijk was kasteel Bredenhorst een erfelijk leen van de familie Van Voorst. Toen de erfdochter Agnese van Voorst stierf beleende de bisschop in 1423 Herman van Rechteren ermee.151
148 Gevers & Mensema 1983: 161.
149 Eijken 1995: nr. 475.
150 Zie paragraaf 3.3 voor open huizen en kastelen die in leen zijn uitgegeven.
151 Eijken 1995: nr. 150.
440