Page 440 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Oudst bekende functie: -
Archeologie: Op het erf Vregelman liggen de restanten van een rond stelsel van meervoudige wallen en grachten dat lokaal bekend staat onder de naam De Borg. In de Tweede Wereldoorlog waren deze restanten nog zichtbaar boven het maaiveld. Een ooggetuige heeft toen een verhoogd terrein waargenomen dat werd omringd door drie grachten met daartussenin wallen. Toen leden van de historische kring Haaksbergen in 1970 een bezoek brachten aan De Borg was het gehele terrein echter geëgaliseerd.133 Toch is op het AHN2 het stelsel van meervoudige wallen en grachten goed zichtbaar. Niet alleen zijn er sporen van vier concentrische grachten te zien, maar ook een omgracht rechthoekig voorburchtterrein in het noorden (figuur 1 Borg Brammelo). De diameter van de buitenste gracht bedraagt circa 100 meter en die van de binnenste verhoging circa 35 meter.
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: Borg Brammelo staat niet vermeld in historische bronnen. Ongeveer 300 meter ten zuidoosten van de burcht ligt de boerderij Vregelman die vóór 1449 toebehoorde aan de familie Van Ahaus.134 Dit geldt ook voor de Belshof ten westen van Borg Brammelo.135 De hof te Lintelo ten zuiden was tot 1265 een leen van Lohn (Duitsland) en kwam daarna ook in handen van Ahaus.136 De burcht was dus, voor zover we dat kunnen nagaan, gelegen te midden van middeleeuws grondbezit dat in handen was van edelvrijen. Mogelijk zijn zowel boerderij Vregelman als de Belshof afkomstig uit de Diepenheimse boedel. Ludolf van Diepenheim/Van Ahaus heeft mogelijk deze goederen van zijn vader verkregen toen hij zich ging vestigen in Ahaus in het eerste kwart van de twaalfde eeuw.137
Borggreve
In de Twentse buurschap Tilligte liggen de restanten van een omgracht terrein dat de naam Borggreve draagt. Het is gebouwd aan de flank van een dekzandrug op de grens met lager gelegen broekgronden. Tegenwoordig is er niets meer van deze omgrachting zichtbaar in het maaiveld.
Toponiem: Borggreve
Datering: -
Oudst bekende functie: mogelijk kasteel leenman
Archeologie: Voordat men Borggreve in 1963 egaliseerde zou er ter plekke een 6 meter brede ovalen gracht zichtbaar zijn geweest.138 Het terrein is nooit systematisch archeologisch onderzocht, maar er zijn wel verschillende vondsten bekend, namelijk een graf, een grijsbakkend gedraaide kan en een waterput uit de late middeleeuwen.
Geschiedenis: De oudste vermeldingen van zowel een huis als een familie Borggreve staan in een oorkonde die tussen 1320 en 1329 is uitgevaardigd. Knape Gerard Borggreve verkocht toen tijdelijk een rente over zijn woning.139 Uit deze passage kunnen we concluderen dat Borggreve functioneerde als huis voor dit riddermatige geslacht.
Het erve Borggreve of Borggrevink was sinds 1332 horig aan de commanderij van de Duitse Orde in Ootmarsum.140 Dat blijkt uit een in dat jaar vervaardigde oorkonde waarin Herman van Lage verklaarde dat Gert Borchgrevync, zijn zuster Ermike en de vijf kinderen van Gert de erven genaamd het Grote en Lutteke Burchgrevynck met de daartoe behorende lieden
133 Overbeeke 1970: 184.
134 Woolderink & Ooink 2015: nr.2187.
135 Woolderink & Ooink 2015: nr. 2183.
136 Woolderink & Ooink 2015: nr. 2178
137 Zie hoofdstuk 4 grondbezit, de heren van Diepenheim.
138 Archis II (wng 2418).
139 OBO III nr. 723: zie aantekeningen aldaar.
140 Woolderink & Ooink 2015: nr. 708.
Geografische coördinaten: X 261.200 / Y 493.240 Naam: Borggreve
Provincie: Overijssel
Gemeente: Dinkelland
438