Page 43 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

Mensen die aan het project deelnemen, krijgen een training in het doen van partici- perende observaties. Ze zijn vooraf geselecteerd door de zorginstelling waar zij werk- zaam zijn op basis van criteria die door het project zijn gesteld. Deelnemers moeten minimaal een opleiding op hbo-niveau hebben gevolgd. Behalve dat ze moeten be- schikken over inlevingsvermogen en zelfinzicht, moeten ze ook in staat zijn beeldend te beschrijven wat zij waarnemen. Na afloop van de training zijn de deelnemers door de opleiders beoordeeld of zij in staat zijn de observaties uit te voeren volgens de kwa- liteitsnormen die het project daaraan stelt. Medewerkers die aan de training hebben deelgenomen, voeren alleen observaties uit bij andere organisaties en dus niet bij de organisatie waar zij zelf werkzaam zijn.
De methode van Beelden van Kwaliteit is gebaseerd op een dynamische benadering van kwaliteit van bestaan. Kwaliteit van bestaan wordt daarin opgevat als de mate waarin iemand tot bloei komt. De maatstaf om te bepalen in hoeverre iets bijdraagt aan de kwaliteit van iemands bestaan, is de mate waarin daarmee nieuwe kansen op ontwikkeling worden geopend (Reinders, Wuertz, & Venekamp, 2013). In Beelden van Kwaliteit wordt daarom onderzocht in hoeverre medewerkers zich inspannen om ma- nieren te vinden om de ervaringswereld van cliënten te vergroten. Dat gebeurt aan de hand van drie vragen:
o Gaanbegeleiderseenverbindingaanmethuncliëntenenzoja,hoedoenze dat?
o Zettenzedieverbindinginommethuncliëntentezoekennaarmogelijkheden tot ontwikkeling en zo ja, hoe doen ze dat?
o Watwordtdoorbegeleidersherkendenerkendals‘eigeninitiatief’vandecli- ent?
Organisaties die deelnemen aan Beelden van Kwaliteit, selecteren een aantal locaties die worden onderzocht. Dat kunnen zowel locaties zijn waar cliënten wonen als waar zij hun dag besteden. Op deze locaties wordt op verschillende momenten van de dag gedurende drie weken geobserveerd. De onderzoekers maken tijdens hun observaties aantekeningen en verwerken die vervolgens tot geschreven beelden van de situaties die zij hebben waargenomen. De gegevens uit de observaties worden aangevuld met informatie uit informele gesprekken die worden gevoerd met zowel cliënten als me- dewerkers. Bovendien wordt informatie uit het ondersteuningsplan van de cliënt ge- bruikt, mits deze daarvoor toestemming geeft. In de beschrijvingen worden gefin- geerde namen gebruikt voor de medewerkers, cliënten en de locatie, waar de observa- ties zijn uitgevoerd. De tekst wordt vervolgens aan het desbetreffende team voorge- legd, om eventuele onjuistheden te corrigeren.
De beelden die de observatoren hebben beschreven, worden besproken in een bijeen- komst met een kwaliteitspanel en het team dat geobserveerd is. Het kwaliteitspanel wordt samengesteld door de desbetreffende zorgorganisatie en bestaat onder meer uit vertegenwoordigers van de cliëntenraad, deskundigen binnen de organisatie, de di- rectie en/of het bestuur en een vertegenwoordiger van het zorgkantoor. In het gesprek
44