Page 228 - Effective healthcare cost containment policies Using the Netherlands as a case study - Niek W. Stadhouders

- Zijn private ziekenhuizen doelmatiger dan publieke ziekenhuizen?
Hoofdstuk 2 beoogt door middel van een classificatie van beleidsopties voor kostenbeheersing een antwoord te geven op de eerste deelvraag. Hiertoe zijn acht verschillende literatuurdatabases doorzocht op wetenschappelijke artikelen die één of meer beleidsopties benoemen voor één of meer landen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). In totaal zijn 2250 beleidsopties uit 710 artikelen verzameld. De meeste opties (52%) hadden betrekking op de Verenigde Staten (VS), gevolgd door Canada (9%) en Duitsland (7%). De beleidsopties werden ingedeeld vier hoofdgroepen. Een eerste groep maatregelen richt zich op het reguleren en beperken van de prijs van zorg. Hieronder vallen maatregelen die de hoogte van de vergoedingen reguleren en maatregelen die de kostprijs van loon en kapitaal reguleren. Een tweede groep van maatregelen betreft het beperken van het zorgvolume. Hieronder vallen maatregelen die de vraag naar zorg beperken en maatregelen die het zorgaanbod beperken. Een derde groep maatregelen heeft tot doel het totaal van prijzen en volumes door middel van budgettering te beperken. Een vierde groep maatregelen grijpt niet rechtstreeks in op prijzen of volumes, maar beoogt de marktprocessen te beïnvloeden die uiteindelijk de prijzen, volumes en zorguitgaven bepalen. Deze maatregelen richten zich bijvoorbeeld op de rol van de zorginkopers, zorgaanbieders en overheid, de mate van competitie en onderwerpen zoals transparantie en administratieve lasten. Omdat er altijd discussie mogelijk is over de indeling van afzonderlijke maatregelen werd de classificatie van de maatregelen onafhankelijk van elkaar uitgevoerd door twee onderzoekers. De meeste beleidsopties waren marktgericht, waarbij de VS oververtegenwoordigd was. In andere landen werden relatief vaak volumemaatregelen genoemd als kansrijk. Deze verdeling bleek relatief constant over tijd. Opvallend genoeg werd budgettering en regulering vooral gesuggereerd voor marktgerichte zorgstelsels, en marktgerichte maatregelen voor overheidsgereguleerde zorgstelsels. Hoewel dit literatuuronderzoek een uitgebreid overzicht biedt van de mogelijkheden tot kostenbeheersing, bevat het geen informatie over de effectiviteit ervan. De effectiviteit blijft dus een open vraag.
Ter beantwoording van deze vraag biedt hoofdstuk 3 een systematische literatuurstudie van beleidsopties die aantoonbaar effectief zijn. Daarbij excludeerden we studies die het effect van beleidsmaatregelen op ziekenhuis- of patiëntgroepniveau meten. Deze studies zeggen namelijk weinig over kostenbesparingen op een hoger aggregatieniveau, bijvoorbeeld omdat een ziekenhuis lagere uitgaven voor een patiëntgroep kan compenseren door hogere uitgaven voor andere patiëntgroepen of eventuele kostenbesparingen niet doorvertaalt naar de zorginkoper of premiebetaler. Om met meer zekerheid iets te kunnen zeggen over het
220