Page 574 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: Cornelis Pronk heeft in 1732 twee tekeningen van het huis Weldam vervaardigd, maar daarop kan niet met zekerheid worden vastgesteld of delen van het huis uit de middeleeuwen dateren.857
Geschiedenis: De naam Weldam wordt voor het eerst vermeld in 1269. De ministeriaal Eilert van den Weldamme is dan betrokken bij een dienstvrouwruil tussen de graaf van Bentheim en de graaf van Dale-Diepenheim.858 Omstreeks 1379 was Weldam net als Kevelham in bezit van Wolter van Weldam. Hij hield het goed in leen van de bisschop van Utrecht.859 Hoewel Weldam al in de dertiende eeuw als adellijke residentie fungeerde, is het niet duidelijk wanneer Weldam de uitstraling van een adellijk huis kreeg. In 1568 en 1645 heeft Weldam verschillende verbouwingen ondergaan, wat ongetwijfeld de zichtbaarheid van middeleeuwse bouwfasen heeft vertroebeld.860
Weleveld
In het richterambt Borne in de buurschap Zenderen liggen de restanten van het adellijk huis Weleveld. Vlakbij het huis kruiste een landweg het riviertje de Aa. In 1994 zijn de restanten van Weleveld zichtbaar gemaakt voor publiek.
Datering: vóór 1353-1804
Oudst bekende functie: mogelijk kasteel leenman
Archeologie: In 1964 hebben leden van de Nederlandse Jeugdbond voor de Geschiedenis (NJBG) onder leiding van Hulshoff verschillende proefsleuven gegraven te Weleveld over een vlak van 30 x 40 meter. Tijdens de opgraving constateerden zij dat de gracht meer dan 22 meter breed was en dat ter hoogte van het huis veel bouwpuin lag van zware bakstenen (variërend tussen de 25 x 12 x 5 tot 22 x 10 x 4 centimeter) en Bentheimer zandsteenblokken en -afslagen. De meeste sporen en vondsten zijn van na de middeleeuwen. Alleen aan de zuidoostelijke kant vonden ze blauwgrijs gesmoord aardewerk en keramiek uit de vijftiende en zestiende eeuw. Overtuigend bewijs voor een middeleeuws adellijk huis hebben zij niet aangetroffen.861
In 1994 is wederom archeologisch onderzoek naar Weleveld uitgevoerd omdat de grachten van het huis opnieuw werden uitgegraven. Tijdens deze opgraving vonden de archeologen alleen vondsten uit de nieuwe tijd.862 In 2013 is vervolgens geofysisch onderzoek verricht naar delen van het huis Weleveld, maar ook dit onderzoek heeft geen concrete aanwijzingen opgeleverd over mogelijke middeleeuwse bouwfasen.863 Of het middeleeuwse huis Weleveld dus op de onderzochte plek heeft gestaan, blijft vooralsnog onduidelijk. Bouwgeschiedenis: -
Geografisch coördinaten: X 247.500 / Y 482.800 Provincie: Overijssel
Gemeente: Borne
Toponiem: Weleveld
Iconografie: Cornelis Pronk heeft rond 1732 het huis Weleveld geschetst. Deze schets is overgenomen door Hendrik Spilman.864 Er zijn geen duidelijke middeleeuwse bouwsporen op te herkennen.
Geschiedenis: Vanaf 1244 komt het riddermatige geslacht Van Weleveld voor in historische bronnen. Door een huwelijk met vermoedelijk de erfdochter Van Weleveld kwam het in handen van de familie Van Ruinen. Eén van de Van Ruinens, Otto, vestigde zich op Weleveld en ging zich ook naar dit goed noemen. Hij bezat de hof Weleveld met verschillende in de buurt gelegen goederen als achterleen van de heer van Ruinen, die op zijn beurt het
572
857
858
859
860
861
862
863
864
Gevers & Mensema 1995: 370-371.
Gevers & Mensema 1995: 367; UA BA nr. 2 (Diversorium van Frederik van Blankenheim, fol. 147 vs). Eijken 1995: 640.
Gevers & Mensema 1995: 366-370. Hulshoff 1964: 265-266.
Verlinde & Vreenegoor 1995. Verschoof-Van der Vaart 2014. Gevers & Mensema 1995: 104.