Page 546 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Hendrik van Selwerd levenslang aan als kastelein op de bergvrede de Slynge en gaf hem daarvoor het huis en de tienden te Brucht en het weggeld als vergoeding, op de voorwaarde dat Hendrik dit ten behoeve en op kosten van het Sticht zou bewaren. Eerdere kasteleins van de Slynge hadden ook deze vergoedingen gekregen. Hendrik kreeg tevens de beschikking over de accijns binnen Gramsbergen, het gerecht Hardenberg buiten de stad en een lijfrente van 50 guldens per jaar uit het rentambt Salland. In ruil voor voornoemde goederen en rechten deed Hendrik afstand van zijn aanspraken op het gericht Selwerd en op enkele goederen op ten gunste van de bisschop.709
Bisschop Rudolf van Diepenholt stelde in 1446 Geryt van Tuyll aan als kastelein op de Slynge. In de ambtsbrief lezen we dat Geryt van de bisschop als taak kreeg om bouwwerkzaamheden te verrichten aan de burcht.710 Hij moest namelijk een goede stenen voet van tussen de 20.000 en 30.000 stenen leggen onder de bergvrede en dit bestaande bouwwerk verbouwen en verbeteren. Rondom de bergvrede diende Geryt planken te plaatsen, beide grachten schoon te maken en op te ruimen, en een nieuwe brug aan te leggen. Deze ambtsbrief geeft een indruk van het uiterlijk van de burcht. De kern bestond mogelijk uit een bergvrede van hout en aarde die in 1446 een bakstenen voet kreeg. Dit gebouw werd omringd door een soort palissade van planken, gevolgd door een stelsel van twee grachten. Waarschijnlijk hebben rondom die grachten ook wallen gelegen.
Steenwijk
In het dorp Steenwijk stond in 1229 een toren waarin bisschoppelijke ministerialen werden gelegerd om de bisschop te helpen in de strijd tegen de Coevordenaren. Waar deze toren exact heeft gelegen, is tot op heden niet duidelijk.
Geografische coördinaten: X 204297 / Y 533547 Provincie: Overijssel
Gemeente: Steenwijk
Toponiem: -
Datering: 1229
Oudst bekende functie: onbekend
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: De auteur van de Narracio schrijft dat bisschop Wilbrand van Oldenburg in 1229 een strafexpeditie uitvoerde naar de Coevordenaren en de Drenten, aangezien de Coevordenaren het kasteel Coevorden weer hadden ingenomen en de bisschoppelijke vertegenwoordigers ter plekke hadden gedood of gegijzeld. In Vollenhove riep de bisschop zijn onderdanen op om zich tegen de Coevordenaren en de Drenten te verdedigen. Hij liet tevens bisschoppelijke ministerialen stationeren in het dorp Steenwijk en in de turri aldaar. De vertaler van de Latijnse tekst van de Narracio, Van Rij, heeft turri vertaald als kasteel, hoewel het letterlijk toren betekend.711 Uit de context valt op te maken dat de bisschop recht kon uitoefenen op het gebruik van deze toren. Dit kan alleen als het om bisschoppelijk eigendom gaat of als er sprake is van een open-huisverdrag. In theorie zou het ook om de kerktoren van Steenwijk kunnen gaan.
Stellingwerf (gepland, nooit uitgevoerd)
Bisschop Gwijde van Avesnes had plannen om in Stellingwerf een bisschoppelijk kasteel te bouwen om zijn ongehoorzame onderdanen aldaar te bedwingen. Hoewel bisschop Gwijde al een voor ons onbekende locatie had uitgezocht, is het kasteel niet afgemaakt.
Geografische coördinaten: - Provincie: Friesland
709 ZR II nr. 867.
710 Racer 1781: 331-332.
711 Van Rij 1989: 68-69.
544