Page 544 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

542
Geografische coördinaten: X 263.818 / Y 488.522 Provincie: Overijssel
Gemeente: Dinkelland
Datering: circa 1415-heden
Toponiem: Singraven
Oudst bekende functie: kasteel leenman
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: Cornelis Pronk heeft in 1729 een tekening vervaardigd van Singraven, maar daarop zijn geen middeleeuwse bouwsporen te herkennen.696
Geschiedenis: ‘Den Syngraven’ was een Stichts leen waar in 1379 verschillende mensen mee waren beleend door de bisschop van Utrecht: de vrouw van Evert van der Ese, de vrouw van Singrave onder het hulderschap van Jan van Soestele en ook Godert Singraven.697 Na 1398 heeft de bisschop één persoon met Singraven beleend, namelijk Johan Hondenberg, in opdracht van Gerrit van Awijc, geheten Syngrave. Het goed blijft dan in de familie Hondenberg gedurende de vijftiende eeuw.698
Het is waarschijnlijk ook de familie Hondenberg geweest die op het goed Singraven een kasteel liet bouwen. De Deventer kameraar Steven Mommen maakte namelijk in 1415 een notie dat een stadsbode uit Oldenzaal de stad Deventer een brief had gebracht waarin stond dat Hondeberg te Singraven bezig was met bouwwerkzaamheden.699 Collega- kameraar Frederik van der Eze noteerde in datzelfde jaar tevens een kostenpost over deze kwestie. Hij was namelijk samen met medeburger Gelmer Meynoltszoon naar het bisschoppelijk kasteel Ter Horst gereden om met de bisschop en afgevaardigden van Kampen over verschillende staatszaken te praten, waaronder ‘Honderberges tymmeringe ten Zingraven’.700 Deze bouwactiviteiten zullen ongetwijfeld betrekking hebben gehad op de bouw van verdedigingswerken rondom het huis, iets dat de Sallandse steden en de bisschop nauwlettend in de gaten hielden. Toch is Singraven – waarschijnlijk onder strenge controle en specifieke voorwaarden van de bisschop en de drie Sallandse steden – versterkt, want in een in 1436 uitgevaardigde oorkonde wordt gerefereerd naar de bezitter van de ‘vestinge’ Singraven.701
Slingeborg
Op de grens tussen het Sticht en het graafschap Bentheim en langs een belangrijke doorgaande route door de venen stond in de vijftiende eeuw het bisschoppelijk kasteel de Slingeborg. De naam Torensteeg herinnert nog aan de bergvrede die daar ooit heeft gestaan. Het gebouw stond niet geïsoleerd, maar lag in een gelijknamige landweer. De exacte locatie van het terrein is niet met zekerheid bekend, maar de landweer is nog wel zichtbaar op het AHN2.
Geografische coördinaten: X 245.399 / Y 513.353 Provincie: Overijssel
Gemeente: Hardenberg
Toponiem: Torensteeg
Datering: vóór 1399
Oudst bekende functie: bisschoppelijk ambtskasteel
Archeologie: Het onderzoek dat archeologen naar de Slingeborg hebben verricht, is op de verkeerde locatie uitgevoerd.702 Het juiste verdedigingswerk lag meer dan 1 kilometer ten oosten van de onderzoekslocatie op de grens tussen Overijssel en Bentheim en is in 2012
696 Gevers & Mensema 1995: 477.
697 Eijken 1995: nr. 1112.
698 Eijken 1995: nr. 1112.
699 De Meyer 1973: 188.
700 De Meyer 1973: 224.
701 RHA I nr. 285.
702 ARCHIS wng nr. 402617.