Page 516 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Datering: 1368
Oudst bekende functie: kasteel leenman
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: Op de vrijdag na de geboorte van Maria in 1368 bracht een stadsbode van Zwolle een brief aan Deventer over ‘heren Bertoldes tymmeringhe in Mastenbroec’.550 In datzelfde jaar organiseerden de Sallandse hoofdsteden een vergadering over ‘Bertoldes tymeringhen van Haerzolten ende Hermans van Weselsberghen’.551 Op basis van deze twee vermeldingen kunnen we concluderen dat Bertold van Haersolte in de Mastenbroek bezig was met de bouw van een kasteel. Zoals in hoofdstuk 3 is uiteengezet, bedoelden de Deventer kameraars met ‘tymmeringhe’ in voornoemde context de bouw van adellijke huizen die een bepaalde mate van militaire functionele verdedigingsarchitectuur hadden en die mogelijk een bedreiging zouden vormen voor burgers en handelaren.
De historici Van de Pas en Zeiler hebben op basis van een grondregister uit 1390 een reconstructie kunnen maken van de verschillende belanghebbenden in Mastenbroek en hun grondbezit. Uit deze studie blijkt dat Bertold van Haersolte aldaar land bezat.552 Waarschijnlijk is dat ook het land geweest waarop Bertold zijn kasteel bouwde. De vraag is nu of Bertold daarin is geslaagd, aangezien de steden zich zorgen maakten over deze bouwactiviteiten en mogelijk hebben geprobeerd om die tegen te gaan. In latere bronnen zijn geen aanwijzingen te vinden dat in de Mastenbroek naast Werkeren andere kastelen stonden. In 1379 blijkt de slag bisschoppelijk leengoed te zijn, maar er staat nergens iets vermeld over een kasteel.553 Bertold is er dus waarschijnlijk niet in geslaagd om zijn bouwproject af te maken.
Mastenbroek Ludiken van Eerde
Vlak na de verdeling van de Mastenbroek in 1364 begon Ludiken van Eerde met de bouw van een kasteel aldaar in 1369. De aanbouw moest echter stop worden gezet op last van de Sallandse hoofdsteden. Op welke slag het kasteel van Ludiken in de Mastenbroek zou verrijzen, valt met de huidige stand van kennis niet met zekerheid te zeggen, hoewel er een kleine indicatie is dat de bouwplaats mogelijk op de slagen van de kerspelburen van Oldeneel dient te worden gezocht.
Geografische coördinaten: X 202.357 / Y 508.133 Provincie: Overijssel
Gemeente: ?
Toponiem: ?
Datering: 1369
Oudst bekende functie: kasteel leenman
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: In 1369 was de edelman Ludiken van Eerde bezig met het bouwen van een kasteel in Mastenbroek. Deze bouwactiviteiten werden als dusdanig bedreigend door de drie Stichtse hoofdsteden beschouwd dat de kwestie onderwerp werd op hun vergadering te Werven.554 De druk die Deventer in naam van de drie Sallandse hoofdsteden daarna op Ludiken uitoefende had effect, want Ludiken besloot om ‘van den selven tymmer dat hi dat laten wolde omme onse stad wille’.555 Zoals in hoofdstuk 3 is uiteengezet, bedoelden de Deventer kameraars met ‘tymmeringhe’ de bouw van adellijke huizen die een bepaalde mate van militaire functionele verdedigingsarchitectuur hadden. Ludiken van Eerde was net als Bertold van Haersolte bezig met de bouw van een kasteel in het pas ontgonnen Mastenbroek.
550 Van Doorninck 1889: 81.
551 Van Doorninck 1889: 143.
552 Van der Pas & Zeiler 1995: 63.
553 Eijken 1995: nrs. 1568 t/m 1570.
554 Van Doorninck 1889: 186.
555 Van Doorninck 1889: 187.
514