Page 463 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

van de bouwfasen van huis Echten.237 Daarbij kwam hij op basis van stilistische kenmerken en het baksteenformaat tot de conclusie dat het oudste gedeelte van het huis – dat is de zaalbouw in de oostkant van het huidige huis – rond het midden van de vijftiende eeuw is gebouwd.
Iconografie: Cornelis Pronk heeft in 1732 het huis Echten getekend, maar op deze tekening zijn geen duidelijke middeleeuwse bouwsporen zichtbaar.238
Geschiedenis: De oudste vermelding van een telg uit het geslacht Van Echten dateert van 1262. Een ridder, genaamd Folkert van Echten, trad toen op als getuige in een oorkonde betreffende de verkoop van de hof te Eemster aan het klooster te Ruinen.239 Stamvader Folkert is naar alle waarschijnlijkheid verwant aan een tak van de familie Van Coevorden. De leengoederen van de Van Echtens, die eveneens in Echten en omgeving lagen, hadden zij in leen van de Van Coevordens en hun verwanten, de Van Borculo’s.240
De mogelijk oudste vermelding van het huis te Echten dateert van 1353, toen Hendrik van Coevorden en zijn vrouw aan Folkert van Echten de hofstede in Echten verkochten tezamen met andere goederen en rechten.241 Of deze hofstede gelijk gesteld mag worden met de residentie van het geslacht Van Echten, valt niet met zekerheid te zeggen. In de veertiende eeuw was de familie betrokken bij ontginningen rondom Echten en wisten zij in het ontgonnen gebied de nederzetting Koekange te stichten, dat in 1331 ook een eigen parochiekerk kreeg.242
Eelde
Tussen 1400 en 1405 was bisschop Frederik van Blankenheim in oorlog met de stad Groningen omdat de burgers van die stad hem niet als heer wilden huldigen. In deze oorlog liet de bisschop verschillende kastelen bouwen, waaronder één in of bij het dorp Eelde. De locatie van dit kasteel is tot op heden niet teruggevonden.
Geografische coördinaten: X 233.687 / Y 572566 Provincie: Drenthe
Gemeente: Tynaarlo
Toponiem: Eelde
Datering: 1400 of later, 1405 afgebroken
Oudst bekende functie: tijdelijk bisschoppelijk kasteel
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: Bisschop Frederik van Blankenheim heeft in de Utrechts-Groningse oorlog een kasteel in Eelde gebouwd om de (water)wegen van en naar de stad Groningen af te sluiten. Uit een in 1405 uitgevaardigde oorkonde blijkt dat het kasteel moest worden geslecht. 243 Aan te nemen valt dat de bisschop een tijdelijke versterking heeft laten bouwen.244
Eerde C Ten zuidoosten van het stadje Ommen ligt het kasteel Eerde op een dekzandrug op de
grens met het Eerderbroek.245 In de middeleeuwen liep aan de noordzijde van het kasteel
een doorgaande weg. De rivier de Regge, die zowel aan de oost-, zuid- als westkant langs
de burcht stroomde, lag op een afstand van ongeveer 1 kilometer. Het huidige bouwwerk is verrezen in 1715 en wordt tot op de dag van vandaag omringd door een gestileerde
237 Bureau Monumentenzorg van de provincie Drenthe 1985: 44-56.
238 Bos et al. 1989: 213.
239 OGD nr. 130.
240 Brood 1980: 11.
241 Brood 1980: 84.
242 Bureau Monumentenzorg van de provincie Drenthe 1985: 100.
243 OGD 1221.
244 Spiekhout 2016b.
245 Gevers & Mensema 1983: 265-272.
Catalogus
461