Page 176 - TWO OF A KIND • Erik Renkema

DUTCH SUMMARY
geleverd door middel van een participatief actieonderzoek met leerkrachten van één samenwerkingsschool. Dit deel van het onderzoek is te lezen in hoofdstuk 5. In dit actieonderzoek hebben leerkrachten, die normaal gesproken gescheiden levensbeschouwelijk onderwijs aanbieden, een gezamenlijke viering voor alle leerlingen ontworpen. Daarbij werd door de onderzoeker het concept van dialoog gericht ingebracht, op basis van de hierboven geschetste bevindingen uit eerder onderzoek. We hebben in kaart gebracht welke motieven de leerkrachten formuleerden voor deze viering en hoe ze deze evalueerden. We zagen dat de leerkrachten deze viering zagen als een zinvolle expressie van de waarde van ontmoeting en een goede manier om levenservaringen te delen met alle leerlingen. We stelden daarbij vragen aan de rol van de leerkracht bij het laten voeren van dialoog en aan de levensbeschouwelijke inhouden van de viering.
Om een evenwichtige relatie tussen de schoolwaarden en het levensbeschouwelijk onderwijs van een impuls te voorzien brachten we in ons vijfde artikel John Dewey’s concept van democratisch onderwijs in. Dit artikel is te lezen in hoofdstuk 6. Aan de hand van een theoretische verkenning van dit concept concluderen we dat democratische praktijken van dialoog en het verkennen van verschillen expliciet en nadrukkelijk georganiseerd dienen te worden in het onderwijs op samenwerkingsscholen. Dit bepleiten we met het oog op het uitdrukken van schoolwaarden en het stimuleren van de identiteitsontwikkeling van leerlingen. Als een consequentie van het onderzoek naar Dewey’s concept en van ons pleidooi onderstrepen we het belang van gezamenlijke en dialogische momenten binnen het levensbeschouwelijk onderwijs voor alle leerlingen en het gebruik van een variatie aan zingevingsbronnen.
4. Conclusies
We hebben onze onderzoeksvraag beantwoord door in de verschillende hoofdstukken te wijzen op de waarde die de vertegenwoordigers van samenwerkingsscholen toekennen aan de ontwikkeling van wederzijds begrip tussen en het samenleven van hun leerlingen, op basis van gelijkwaardigheid. Ze onderstrepen deze waarde juist tegen de achtergrond van de unieke diversiteit van een samenwerkingsschool. In het verlengde van deze conclusie hebben we ook geconstateerd dat het levensbeschouwelijk onderwijs op deze scholen een nadruk op de (protestants-)christelijke traditie kent.
174