Page 161 - ART FORM AND MENTAL HEALTH - Ingrid Pénzes

klinische praktijk benadrukken het diagnostisch belang van de wijze waarop de cliënt interacteert met, afstemt op en zich aanpast aan de eigenschappen van het beeldend materiaal gedurende het vormgevingsproces. We hebben dit ‘materiaalinteractie’ genoemd.
De nadruk op het vormgevingsproces en de materiaalinteractie impliceert echter niet noodzakelijkerwijs dat de diagnostische taak enkel binnen de context van een intake of onderzoek door de beeldend therapeut zelf kan worden verricht. Een van de meest opvallende resultaten van onze studies is de unanieme overeenstemming tussen beeldend therapeuten dat de materiaalinteractie, in ieder geval gedeeltelijk, zichtbaar is in de formele elementen van het beeldend product. Deze bevinding sluit aan bij eerder onderzoek naar formele kenmerken van het beeldend product: lijn, kleur en structuur, zijn (mede) een teken van het vormgevingsproces zelf (Chilton, 2013; Eytan & Elkis-Abuhoff, 2013; Gantt, 2004, 2001; Gussak & Rosal, 2016; Hass-Cohen & Findlay, 2015; Kaplan, als geciteerd in Malchiodi, 2012; Kim et al., 2012; Mattson, 2009; Thomas & Cody, zoals geciteerd in Gilroy et al., 2012; Thyme et al., 2013). Deze bevinding impliceert dat de observatie van formele kenmerken in het product belangrijke informatie oplevert over het proces en dus een belangrijke bron is voor het vaststellen van de geestelijke gezondheid van cliënten. Of daarmee ook gezegd is dat observatie van het vormgevingsproces niet langer nodig is voor de diagnostiek en dat enkel het beeldend product volstaat om informatie over de cliënt te verkrijgen? We weten het simpelweg gewoon (nog) niet. Nader onderzoek moet uitwijzen in hoeverre deze opvatting die zo verankerd is in de ‘collective sense of the profession’ daadwerkelijk beklijft in de praktijk en of het enkel focussen op de formele elementen van het beeldend product voldoende is. Dat zou in ieder geval een belangrijk methodologisch voordeel hebben. Het zou een koninklijke weg zijn de beeldend therapeutische diagnostiek verder te objectiveren en de aannames van beeldend therapeutische diagnostiek op hun empirische mogelijkheden te onderzoeken.
2. Formele elementen van beeldend producten
De hierboven genoemde complexiteit wat betreft beeldend therapeutische observatie en diagnostiek speelt ook bij het aantal formele elementen dat als belangrijk wordt gezien voor beeldend therapeutische diagnostiek. In de literatuur en klinische praktijk wordt gesuggereerd dat het aantal formele elementen dat klinisch en theoretisch relevant is, bijna tot oneindig reikt.
Nederlandse samenvatting en algemene discussie | 159
7