Page 169 - ON THE WAY TO HEALTHIER SCHOOL CANTEENS - Irma Evenhuis

SAMENVATTING
Op weg naar gezondere schoolkantines: Implementatie en evaluatie van richtlijnen voor gezondere kantines
Veel jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar vertonen ongezond eetgedrag. Dit is gerelateerd aan een verhoogd risico op verschillende chronische aandoeningen, zoals overgewicht en obesitas. Dit kan leiden tot fysieke en mentale gezondheidsproblemen en verminderde kwaliteit van leven op korte termijn, maar ook op lange termijn op volwassen leeftijd. Een gezond voedselaanbod kan jongeren stimuleren om gezondere voedingskeuzes te maken. De rol van scholen is hierin belangrijk, omdat alle jongeren naar school gaan, ze hier meerdere eetmomenten doorbrengen en omdat scholen een pedagogische taak hebben en daar valt het aanleren van gezond gedrag ook onder. Door in de schoolkantine en in de automaten gezondere producten aan te bieden en te promoten wordt het leerlingen makkelijker gemaakt om op school gezondere voedselkeuzes te maken. Bovendien toont een gezondere schoolkantine dat het normaal is om gezond te eten en drinken. Scholen kunnen zo bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van hun leerlingen en het aanleren van gezonde, verantwoordelijke voedselkeuzes.
Nederlandse scholen zijn vrij om te bepalen of en hoe ze eten en drinken aanbieden aan leerlingen. Met het programma De Gezonde Schoolkantine ondersteunt het Voedingscentrum sinds 2003 scholen bij het gezonder maken van kantines. Dit programma wordt uitgevoerd in opdracht van en gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het programma is beschikbaar voor alle Nederlandse scholen in het voortgezet (speciaal) en middelbaarberoepsonderwijs. In 2014 heeft het Voedingscentrum de Richtlijnen Gezondere Kantines (RGK) opgesteld. Met deze richtlijnen kunnen scholen kantines zo inrichten dat leerlingen gemakkelijker gezondere keuzes kunnen maken. Deze richtlijnen combineren criteria over: 1) Aanbod, oftewel welke en hoeveel producten aangeboden worden, waaronder (kraan)water; 2) Uitstraling, hoe producten gepromoot en geplaatst worden; 3) Opstellen van kantinebeleid. De richtlijnen bevatten drie oplopende niveaus: brons, zilver, goud. Deze oplopende niveaus zijn bedoeld om betrokkenen te stimuleren om aan de slag te gaan en om de gezondheid van de kantines gaandeweg steeds verder te verbeteren. Schoolkantines die het niveau zilver of goud bereiken mogen zich een ‘gezondere kantine’ noemen. De ontwikkeling van de Richtlijnen Gezondere Kantines in 2014 gaven aanleiding om te onderzoeken hoe scholen het beste ondersteund kunnen worden bij het implementeren van deze richtlijnen in de praktijk, voortbouwend op het bestaande programma De Gezonde Schoolkantine.
De overkoepelende onderzoeksvraag van dit proefschrift luidt:
Draagt ondersteuning bij het implementeren van de Richtlijnen Gezondere Kantines bij aan S het gezonder maken van Nederlandse schoolkantines?
Deze vraag wordt in twee stappen beantwoord: de ontwikkeling en de evaluatie van de ondersteuning.
167