Page 171 - TWO OF A KIND • Erik Renkema

Nederlandse samenvatting
1. Aanleiding, onderzoeksprobleem en onderzoeksvraag
Samenwerkingsscholen zijn een betrekkelijk nieuw fenomeen in het Nederlandse onderwijssysteem. In vrijwel alle gevallen is een school in Nederland óf een school
voor bijzonder onderwijs óf een openbare school. Dit duaal onderwijssysteem
heeft betrekking op alle niveaus van onderwijs: van basisscholen tot universiteiten.
De openbare school is in levensbeschouwelijke zin neutraal: ze kan haar onderwijs
niet baseren vanuit één enkele levensbeschouwelijke traditie. De openbare
school benadert levensbeschouwelijke visies van leerlingen, leerkrachten en
in de samenleving op actief pluriforme wijze (Veugelers en De Kat 2005).
Dit blijkt bijvoorbeeld uit het open toelatingsbeleid van leerlingen en het
open benoemingsbeleid van personeel, ongeacht hun culturele, etnische of levensbeschouwelijke achtergrond (Bakker 2012; Zoontjens 2003; Ter Avest 2003). N
Een school voor bijzonder onderwijs wordt gesticht vanuit particulier initiatief en baseert haar onderwijs op een levensbeschouwelijke traditie (Zoontjens 2003). Karakteristiek voor het Nederlands onderwijssysteem is het recht van zowel bijzonder als openbaar onderwijs om in gelijke mate subsidie van de overheid te ontvangen (Zoontjens 2003). Ongeveer 67% van alle scholen zijn scholen voor bijzonder onderwijs, in de meeste gevallen katholiek of protestant-christelijk (Bakker 2011). In zowel de meeste openbare scholen als de meeste scholen voor bijzonder onderwijs is de leerlingenpopulatie in levensbeschouwelijk opzicht heterogeen (Bakker 2011; Ter Avest et al. 2007).
Samenwerkingsscholen zijn het resultaat van een fusie tussen een (of meerdere) openbare school en een (of meerdere) school voor bijzonder onderwijs. De karakteristieken die eigen zijn aan elke oorspronkelijke school, zoals hierboven kort geschetst, komen samen in een nieuwe school: een samenwerkingsschool. Hierdoor wordt de diversiteit van de leerlingenpopulatie vergroot. We zien vooral een toename van samenwerkingsscholen in de zogenoemde krimpgebieden in Nederland: in die gebieden is een afname van het aantal inwoners en daarmee ook van het aantal leerlingen te herkennen. We zien deze ontwikkeling van demografische krimp op de volgende kaart:
NEDERLANDSE SAMENVATTING
169