Page 9 - kennis en praktijk in de gehandicaptenzorg

VOORWOORD
Twee jonge vissen zijn rustig aan het zwemmen als ze een oudere vis tegenkomen, die de andere kant op zwemt. De oudere vis knikt ze toe en vraagt: 'Goedemorgen jongens, lekker water?' De twee jonge vissen zwemmen nog een stukje door. Dan kijkt de een de ander aan en vraagt: 'Wat is in vredesnaam water?'
Met dit verhaal illustreert de Amerikaanse schrijver David Foster Wallace (2005) dat zaken zo vanzelfsprekend kunnen zijn, dat we ons er niet meer van bewust zijn. Vaak blijken echter dingen die we in eerste instantie vanzelfsprekend vinden, later volko- men onjuist of een illusie te zijn. Wallace pleit er daarom voor dat we bewuster en kritischer bezig zijn met onze zekerheden.
Wat deze oudere vis met water heeft, heb ik met kennis. Ik houd me al geruime tijd bezig met kennis in de gehandicaptenzorg. Ik doe dat met de bedoeling bij te dragen aan de kwaliteit van bestaan van mensen met een beperking. Dat kennis daarbij een rol speelt, ligt voor de hand. Tegelijkertijd is er een voortdurend debat over de relatie tussen kennis en praktijk, omdat veel kennis niet in praktijk wordt gebracht. Om de kloof tussen kennis en praktijk te overbruggen, wordt veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van nog meer kennis en de implementatie van kennis in de praktijk. Maar wat is nu precies de betekenis van kennis voor de praktijk? Hoe helpt kennis mede- werkers om hun werk goed te doen? Om welke kennis gaat het? Waar komt die kennis vandaan? Aan deze vragen wordt vaak voorbijgegaan, terwijl ze in mijn hoofd blijven spoken en in mij een twijfel knaagt of de manier waarop we veelal met kennis omgaan, wel bijdraagt aan de praktijk.
Met dit onderzoek wil ik professionals, managers, opleiders en kennisontwikkelaars in de gehandicaptenzorg inzicht geven in hoe zij kennis kunnen ontwikkelen, ver- spreiden en toepassen op een manier die medewerkers in de gehandicaptenzorg helpt om hun werk goed te doen. Bovendien wil ik licht werpen op de algemene vraag naar de betekenis van kennis voor de praktijk.
Wallace waarschuwt dat als het om wezenlijke dingen in het leven gaat, het niet ge- makkelijk is vanzelfsprekendheden ter discussie te stellen.
... the most obvious, important realities are often the ones that are hardest to see and talk about. (Wallace, 2005 p. 10)
Ik heb inderdaad ervaren dat het niet altijd meevalt om woorden te vinden, waarmee je je twijfels kunt delen over de vanzelfsprekende wijze waarop kennis ontwikkeld, verspreid en toegepast wordt. Laat staan dat je hiermee jezelf en anderen er op een
9