Page 27 - POLITIEK OF MANAGEMENT?

intergemeentelijke samenwerkingsverbanden sterk is toegenomen, waarbij
de gemeenschappelijke regeling de meest gangbare vorm is (Pommer, Ooms, 1 Van der Torre & Jansen, november 2012).
In 2012 heeft de provincie Overijssel een inventariserend onderzoek gedaan
naar bestuurlijke samenwerkingsverbanden binnen de provincie (Hoek &
Pol, 2012). Uit deze inventarisatie blijkt dat in Overijssel ongeveer 65 formele samenwerkingsverbanden zijn. Bij het grootste deel van deze samenwerkingen
zijn gemeenten betrokken. De onderzoekers signaleren verdere intensivering
van intergemeentelijke samenwerking en noemen diverse initiatieven en
lopende verkenningen voor samenwerkingsverbanden.
De in het Overijsselse onderzoek onderzochte samenwerkingsverbanden
zijn overwegend (90%) op beleidsuitvoering en bedrijfsvoering gericht
en in mindere mate op beleidsontwikkeling. Het merendeel (42%) van de samenwerkingsverbanden is op basis van de Wet Gemeenschappelijke
Regelingen (Wgr) georganiseerd, waarbij is gekozen voor een openbaar lichaam
met rechtspersoonlijkheid.10
Het merendeel van deze samenwerkingsverbanden met een openbaar
lichaam is gericht op beleidsuitvoering rond thema’s als gezondheid en
veiligheid, sociale werkvoorzieningsschappen en financiële dienstverlening.
Waar in de jaren ’80 en ’90 ruimtelijke planning een belangrijke plaats innam
bij intergemeentelijke samenwerking lijkt daarmee in de 21e eeuw het accent
te zijn verschoven naar het sociale domein. Zo werkte in juli 2013 54% van
de gemeenten bij het uitvoeren van de WWB samen in een officieel verband
(Divosa, 2013) en zijn in 2014 107 gemeenten aangesloten bij één van de
29 intergemeentelijke sociale diensten.11 Het Sociaal Cultureel Planbureau
heeft berekend dat in 2010, gerekend naar aandeel van totale gemeentelijke
uitgaven het beleidsterrein werk en inkomen veruit het grootste aandeel heeft,
gevolgd door dienstverlening en zorg (Pommer, Ooms, Van der Torre & Jansen,
november 2012).
Samenwerking op uitvoering lijkt vooral een bedrijfsmatig antwoord op de uitdagingen waarvoor gemeenten zich gesteld zien. In plaats van onderdeel te worden van totale schaalvergroting door gemeentelijke herindeling, worden
10 Dit is de zwaarste vorm binnen de Wgr en kent een algemeen en dagelijks bestuur, waarin leden van de colleges of de raden zijn vertegenwoordigd.
11 http://www.regioatlas.nl
INLEIDING
25