Page 569 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Figuur 2 Waardenborg: De hoofdburcht van de Waardenborg is tegenwoordig ingericht als archeologisch monument.
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: -
Geschiedenis: De historicus en archeoloog Janssen en de provinciaal archeoloog Verlinde
hebben in 1977 een archeologisch en historisch rapport gepubliceerd over de Waardenborg
naar aanleiding van archeologisch onderzoek ter plaatse.830 Zij komen op basis van kostenposten in de kameraarsrekeningen van Deventer tot de conclusie dat de Waardenborg
is gesticht in 1378 bij de aanleg van een nieuwe landweer. Het is 1381 weer herbouwd nadat
het in 1380 was verwoest. De burcht is tussen 1529 en 1531 gesloopt. Janssen en Verlinde
menen dat de invloed van de bisschop op dit kasteel beperkt was en dat vooral de stad
Deventer, weliswaar met goedkeuring van de bisschop en Zwolle en Kampen, de aanstellingen
omtrent de kasteleins regelde.831 In 1378 is er overigens sprake van een bergvrede bij Holten C waarmee waarschijnlijk een deel van de Waardenborg wordt bedoeld.832
Aan de functie van kastelein was in 1382 geen ambt, rechtsgebied of een goederencomplex gekoppeld.833 De kastelein mocht van wagens en karren die langs de tolboom te Holten kwamen – deze tolboom stond bij het kasteel – een Volmerschen penning tol heffen om daarvan zijn mannen, het kasteel en zichzelf te onderhouden. Vier gewapende mannen dienden de burcht te bewaren. In 1383 werd bepaald dat de kastelein altijd een Deventer burger moest zijn.834 De bisschop verpandde het kasteel in 1401 voor een periode van 32 jaar aan Gerrit Borre.835 Janssen en Verlinde hebben erop gewezen dat deze pandaanstelling onderdeel was van een plan van de bisschop om het kasteel te verbouwen. Door het in pand
830 Janssen & Verlinde 1977: 10.
831 Janssen & Verlinde 1977: 22.
832 De Hullu & Acquoy 1900: 238.
833 ZR I nr. 199.
834 GAD nr. 52.
835 OO IIA 1851 t/m 1853.
Catalogus
567