Page 557 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Geografische coördinaten: X 209.713 / Y 524.057 Provincie: Drenthe
Gemeente: Meppel
Toponiem: Vledderinge
Oudst bekende functie: mogelijk kasteel leenman Datering: vóór 1414 - circa 1970
Archeologie: -
Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: Abraham de Haen heeft in 1732 een schets gemaakt van Vledderinge, maar daarop zijn geen overtuigende middeleeuwse bouwsporen te zien.
Geschiedenis: Het is niet duidelijk wanneer het goed Vledderinge als adellijk huis is gaan functioneren, hoewel in 1227 al een riddermatige familie Vledderinge bekend is.772 Hugo, Dirk en Herman van Vledderinge zijn volgens een oorkonde uit 1402 betrokken in rechtszaken tegen Johan van Coevorden.773 De genoemde adel in de oorkonde is Drents- Sallands: het is aannemelijk dat het hier gaat om edelen die woonachtig zijn op het Drentse goed Vledderinge. Het huis wordt in 1414 voor het eerst genoemd en in 1466 als allodiaal en edel goed aangeduid.774
Vollenhove/Olde Huis
In de tweede helft van de twaalfde eeuw verrees naast de rond 1050 gestichte Sint- Nicolaaskerk het bisschoppelijk kasteel Vollenhove. Zowel kerk als kasteel lagen op een pleistocene opduiking van keileem die was bedekt met een dunne laag dekzand. Ten westen van het kasteel lag aan het begin van de volle middeleeuwen nog een uitgestrekt veenlandschap. Gaandeweg de twaalfde en dertiende eeuw is dit landschap echter verzwolgen door de zee, waardoor Vollenhove aan het water kwam te liggen.775
Geografische coördinaten: X 192.929 / Y 521.658 Provincie: Overijssel
Gemeente: Vollenhove
Toponiem: Olde Huis
Datering: 1156/1164-1854
Oudst bekende functie: tweede generatie bisschoppelijk kasteel
Archeologie: Kastelloog Renaud heeft in 1969 een poging gewaagd om een opgraving
te verrichten naar de hoofdburcht van kasteel Vollenhove. Hij kwam naast restanten van
tufsteen en baksteen geen gebouwsporen tegen, omdat het grootste deel van het kasteel
was vergraven in de negentiende eeuw ten behoeve van de aanleg van een jachthaven.776 Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: Van kasteel Vollenhove zijn verschillende afbeeldingen en kaarten bewaard
gebleven. Op de oudste kaart, vervaardigd door de cartograaf Jacob van Deventer, is de ovaalvormige hoofdburcht zichtbaar, met daaromheen bebouwing. Ten noordwesten van de hoofdburcht is een vierkante groep gebouwen te zien, die samen als voorburcht dienden. C Bouwhistoricus Olde Meierink heeft verschillende tekeningen geanalyseerd en komt tot
de conclusie dat de hoofdburcht van kasteel Vollenhove bestond uit een ovale ringmuur
waar aan de binnenzijde bebouwing tegenaan stond.777 De door de tekenaars De Haen en
Pronk vervaardigde afbeeldingen van het kasteel geven een indruk van hoe het opgaande
muurwerk er heeft uitgezien. Duidelijk naar voren komt de stevige donjon die heel goed uit
de beginfase van het kasteel kan dateren.
772 Bos et al. 1989: 198-201.
773 OGD nrs. 1105, 1106.
774 Brood 1980: 198.
775 Olde Meierink 1985: 101-102.
776 Renaud 1969: 17-18.
777 Olde Meierink 1985: 103.
Catalogus
555