Page 500 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

Bouwgeschiedenis: -
Iconografie: We krijgen een indruk van de verschijningsvorm van het Koerhuis door de bestudering van verschillende historische prenten en kaarten. Zowel op een kaart uit 1567 als op twee prenten uit 1726 en 1770 hebben de tekenaars een rond, torenachtig gebouw afgebeeld (figuren Koerhuis 2 en 3). Het middelpunt van dit gebouw bestaat uit een kleine toren die is omringd door een bredere ronde ringmuur. De ruimte tussen de ringmuur en de toren is overdekt met een dak.443 Het ronde burchteiland had een diameter van 16 meter en de kleine toren had een diameter van 4,5 meter.444
Geschiedenis: Vanaf 1340 tot 1370 hebben Deventenaren rondom de stad Deventer landweren aangelegd.445 Waarschijnlijk hebben zij in deze periode ook al wachttorens gebouwd.446 De eerste vermelding van het Koerhuis dateert van 1405.447 Kameraar Frederik van der Eze heeft toen een kostenpost opgenomen in zijn rekening ‘voer wachterloen uppen toernen uppen Toeghe ende uppen Mersch’.448 Met de toren op de Toeghe bedoelde de kameraar een toren die was gelegen in de landweer bij stadsweide de Teuge, namelijk het Koerhuis.449 Zoals de naam aangeeft – ‘koeren’ betekent ‘uitkijken’ – was het Koerhuis in eerste instantie een wachttoren en had het vooral een strategische functie. Toch vervulde het Koerhuis tenminste nog één andere functie, want in 1409 was de toren de plek waar vertegenwoordigers van de steden Deventer en Zutphen vergaderden.450
Figuur 3 Koerhuis: Kopergravure van het Koerhuis rond 1770, vervaardigd door Jan de Beijer.
443 Brokamp 2013: 14.
444 Brokamp 2013: 15.
445 Brokamp 2013: 15, 73-76.
446 Brokamp 2013: 15.
447 De Meyer 1971: 310.
448 De Meyer 1971: 310.
449 Brokamp 2013: 110.
450 De Meyer 1971: 459; Brokamp 2013: 17.
498