Page 367 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout
P. 367
Het kastelenlandschap van Zuidwest-Twente
Politieke, juridische en administratieve context
Zuidwest-Twente onderdeel graafschap Twente: graaf Godeschalk; vermoedelijk rond 1050/1075 in handen van de bisschop van Utrecht
Diepenheim: ontwikkelde zich onafhankelijk van het Sticht Utrecht tot eigen hoge heerlijkheid
Goor: onderdeel van het
Sticht Utrecht, gelegen in het Overstichtse graafschap Twente
Kasteelheer van Goor begaf zich in kringen van de bisschop als banierdrager van Sint- Maarten
Samenleving
Agrarische samenleving
Belangrijk aandeel van hofhorige lasten
Adel? Moet al wel sinds de vroege middeleeuwen aanwezig zijn (Frankisch grafveld)
Agrarische samenleving
Kasteelbewoners, vermoedelijk al borgmannen en ander personeel; kapelaan
op kasteel Diepenheim aangetoond
Religie
Zuidwest-Twente vermoedelijk onderdeel oerparochie Markelo/Delden
Parochievorming in Twente onduidelijk in deze periode
Diepenheim: onderdeel parochie Markelo
Familie Van Diepenheim onderhield banden met kloosters
Goor: vermoedelijk onderdeel parochie Delden of Markelo
Kasteelheer Goor betrokken bij kloosterstichting Weerselo
Diepenheim: stichting kasteelkapel, vanaf 1224 werd dit
de parochiekerk; graven Van Dale- Diepenheim patroon
Parochiesplitsing van Markelo
Ook banden met andere kerken en kloosters in Westfalen en Niedersachsen (patronaatsrecht, bijzetting in klooster)
Goor:
vermoedelijk onderdeel Markelo/ Delden
Grondbezit
Combinatie van domaniaal systeem (hoven met hofhorige erven) en eigenerfde goederen
Verspreid goederenbezit van talrijke grootgrondbezitters
Verspreid goederenbezit grootgrondbezitters
De heren van Diepenheim beschikten in Diepenheim over eigen patrimonium
Afsplitsing van Diepenheimse Ahaus-tak uit het patrimonium
De heren van Goor
beschikten over veel in
leen gegeven goederen
van de bisschop van
Utrecht, maar traden zelf
eveneens als leenheer op
en beschikten mogelijk
ook over allodiale 5 goederen
Verspreid goederenbezit grootgrondbezitters
Diepenheim:
de familie Van Dale- Diepenheim had verspreid goederenbezit over Oost- Nederland, Westfalen en Niedersachsen
De graven van Dale- Diepenheim probeerden bezit te clusteren in
de omgeving van Diepenheim
Diepenheim:
Hoge heerlijkheid waar de graven van Dale-Diepenheim zetelden
Administratie van het grafelijke bezit (uitvaardiging oorkonden en registratie leenmannen
en goederen) geregeld in Diepenheim
Goor: kasteelheer aanvankelijk trouwe leenman van de bisschop van Utrecht tot circa 1250
Diepenheim-II beschermd door borgmannen
Goor: beschermd door borgmannen; ontstaan burgerij in stad Goor
365