Page 14 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

12
5.7 Bewoningsgeschiedenis 308 Steden 310 Goor 310 Diepenheim 313 Relatie tussen de kastelen en de bewoningspatronen 314
5.8 De historische waterhuishouding 314 Inleiding 314 De waterhuishouding vóór de aanleg van de Schipbeek 315 De regionale waterhuishouding tijdens en na de aanleg van de Schipbeek 323 Kastelen in relatie tot de historische waterhuishouding 325
5.9 Historische wegen 327 De positie van Zuidwest-Twente binnen het bredere patroon van doorgaande routes in Oost-Nederland 327 Landschappelijke situering van het middeleeuwse wegenpatroon en de belangrijke moeraspassages rond Goor en Diepenheim 330 Wegen en kastelen 331
5.10 Lokale en regionale machtsverhoudingen 332 Inleiding 332 Het grafelijk gezag in Zuidwest-Twente 332 De rol van kastelen in de wereldlijke organisatie van Zuidwest-Twente 335 Regalia en andere rechten 338
5.11 Boeren, burgers en borgmannen: de samenleving rondom het kasteel 339 Inleiding 339 Boeren 339 Borgmannen en kasteelpersoneel 339 Burgers 343
5.12 Relaties tussen de kastelen en de kerk 344 Kerkfiliatie en parochiestructuur 344 Kastelen en kloosters 347
5.13 Middeleeuwse rechten op de grond 347 Verschillende vormen van middeleeuwse rechten op de grond 348 Rechten op de grond van de heer van Goor vóór circa 1250 349 Rechten op de grond van de heren van Diepenheim en de graven Van Dale- Diepenheim vóór 1331 350 Rechten op de grond rond 1400 in Zuidwest-Twente en de relatie met kastelen 352
Hofhorige goederen van rijksabdijen 353 Goederen van kapittels 353 Goederen van kloosters en kerken 354 Tafelgoederen van de bisschop rond 1400 354 Leengoederen van de bisschop van Utrecht rond 1400 356 Goederen van ministerialen 360
Conclusie: de relatie tussen kastelen en bezitsverhoudingen rond Goor en
Diepenheim 361 5.14 Synthese: de langetermijnontwikkeling van het regionale kastelenlandschap
in Zuidwest-Twente 362 Fase 0 – circa <1100: het landschap vóór de kastelen 362 Fase 1 – circa 1100-1177: het stamkasteel van de edelvrijen Van Diepenheim
en het bisschoppelijke kasteel/stamkasteel van de edelvrijen Van Goor 363 Fase 2 – circa 1177 - circa 1250: de graven van Dale-Diepenheim en de bouw
van stamkasteel Diepenheim-II 370 Fase 3 – circa 1250-1331: Goor weer in eigendom van de bisschop 371 Fase 4 – 1331->1450: De aankoop van de heerlijkheid Diepenheim door de bisschop en de bouw van kastelen door de lage adel in Zuidwest-Twente 372