Page 12 - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht - Diana Spiekhout

10
3.3 Bisschoppelijke kastelenpolitiek 168 Inleiding 168 Juridische aspecten van de middeleeuwse kastelenpolitiek 169 Het versterkingsrecht 171 De bisschoppelijke kastelen in het Oversticht 173
De functies van bisschoppelijke kastelen in het Oversticht 174 De burggraven, kasteleins en ambtmannen op de Overstichtse bisschoppelijke kastelen 175 Borgmannen 177
Kastelen die in leen werden uitgegeven of opgedragen 178 Open huizen 181 Verpande kastelen en kastelen die in pand zijn genomen 182 Langetermijnontwikkeling van de kastelenpolitiek van de Utrechtse bisschoppen in het Oversticht (circa 1050 tot circa 1450) 183
De kastelenpolitiek van de Utrechtse bisschoppen 183
Kastelenpolitiek versus stedenpolitiek 187 3.4 Niet-bisschoppelijke kastelenbouw 188 Inleiding 188 De eerste stamkastelen van edelvrijen en ministerialen 188 Kastelen in partijstrijd en vetes 189 De adel en de steden 191 Terreinen met onbekende bouwheer 192 Langetermijnontwikkeling van niet-bisschoppelijke kastelenbouw 192
3.5 Synthese: Langetermijnontwikkeling van de middeleeuwse kastelen in het Oversticht 193 Inleiding 193 Reflectie op de ontwikkelingsmodellen van Janssen 193 Kasteelontwikkeling in relatie tot de ontwikkeling van bisschoppelijke
territoriale macht 195
Fase 1a en 1b (circa 700-890/950) - ontwikkeling bisdom Utrecht 199 Fase 2a (circa 1060/1075-1140) - veilig stellen van de verkregen graafschappen 199 Fase 2b (circa 1140-1225) - opbouw territoriale macht in een deel van de verkregen graafschappen 200 Fase3(circa1225–1350)-relatieveverzwakkingvandebisschoppelijkemacht 200 Fase 4a (circa 1350-1400) - consolidatie van de territoriale macht in Salland, Vollenhove en in mindere mate Twente 202 Fase 4b: circa 1400-1450: consolidatie van de territoriale macht in Twente, Drenthe en het Gorecht. 204
3.6 De regionale kastelenlandschappen in het Oversticht 205 Het kastelenlandschap van het Gorecht en de Kop van Drenthe 206 Het kastelenlandschap van Zuidwest-Drenthe 208 Het kastelenlandschap van de Regge en de Vecht 210 Het kastelenlandschap tussen Zwolle en Deventer 211
Hoofdstuk 4: Het kasteellandschap van de Hunenborg 213 4.1 Inleiding 214 4.2 Voorgaand onderzoek 215
Waarnemingen en hypothesen van negentiende-eeuwse oudheidkundigen 215 De opgraving van Holwerda in 1916 218 Nieuwe hypothese van Verlinde 220 Proefsleuvenonderzoek door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek in 1994 221 Booronderzoek op de Lage Hunenborg in 2005 221 Interdisciplinair landschapsarcheologisch onderzoek in 2016 221 De hypothesen van Schlüter 222
4.3 Onderzoeksdoelen en vraagstelling 223 4.4 Bronnen en onderzoeksmethoden 223